Alles uit de fabriek

Géén fabrieksproduct

Het is een verhaal dat het altijd goed doet, maar ik vraag me af of er echt veel kinderen zijn die denken dat melk uit de fabriek komt. Maar als dat al zo zou zijn, mogen we er dan meewarig om lachen? Want wie heeft er eigenlijk gelijk?

Heeft die volwassene gelijk, met die blik die het midden houdt tussen dedain en vertedering, of spreekt het kind de waarheid? Ik gok toch op het laatste, want hoe kan het dat melk het hele jaar door hetzelfde smaakt. Je zou toch verwachten dat melk van koeien die op de stal staan anders smaakt dan melk van koeien die lekker buiten mogen grazen. En waarom hebben we wel grasboter en dito kaas, maar is melk melk, het hele jaar door, ongeacht of de koeien het moeten doen met droog hooi en brokjes of dat ze buiten hun kilometers maken en lekker sappig gras mogen eten.

T-shirtontbijtspek
En was er vroeger niet iets met zo'n laagje vet dat op de melk dreef als je het een tijdje liet staan? Is dat zomaar ineens verdwenen of hebben onze voedseltechnologen daar  iets op gevonden. Het is een kwestie van definities, maar op zijn best kunnen we zeggen dat melk voor minimaal 50% een fabrieksproduct is. Het kenmerk van een fabrieksproduct is immers de afwezigheid van variaties. Zodra er variaties optreden is er sprake van ambacht en/of natuur.

Maar niet alleen melk komt uit de fabriek. Supermarktvlees is ook elke dag van het jaar hetzelfde. De runderen, varkens en kippen die ervoor worden gebruikt zijn dan ook helemaal genormeerd, gestandaardiseerd, gehomogeniseerd of hoe men dat ook noemt. Vion heeft deze kunst tot grote hoogten gebracht. Daar neemt men geen genoegen met zo'n onvoorspelbaar stukje ontbijtspek voor de slavinken. Nee, daar schept men zelf stukjes spek met wat vleesplaksel en separatorvlees. En waar de natuur niet in voorziet, daar voorziet Vion in: hun spek heeft de vorm van een T-shirtje. Niet alleen heel schattig maar het laat zich ook heel handig om een eveneens geplakt stukje gehakt vouwen.

Ik kom erop omdat ik laatst een dag heb meegedraaid in de slagerij. Dan ontdek je dat niet alleen elk runderras anders is, maar dat elke individuele koe anders is. Dat betekent dat de dikke rib van de ene koe beduidend langer nodig heeft dan die van een andere koe - om maar wat te noemen. Het zijn van die adviezen die de supermarkt je niet meer kan geven,  maar die een ambachtelijke slager graag met je deelt en het heeft alles te maken met vlees van dieren die een goed, niet gestandaardiseerd, leven hebben gehad.