donderdag 29 september 2011

Van minder naar meer boeren

De varkens van Livar: geen stoppen aan
Het was maar een klein artikel in de krant. Per dag stoppen zes Nederlandse boeren met hun bedrijf. Is dat zorgelijk en vraagt dat om meer aandacht van de media?

Ik denk het eigenlijk wel. Het betekent immers dat het aantal bedrijven dat overblijft steeds groter wordt. Het land van de stoppende boeren zal in de meeste gevallen niet in het niets verdwijnen, maar wordt overgenomen door bedrijven die de concurrentieslag nog wel denken aan te kunnen, door gemeentes die nog steeds inzetten op Vinexwijken en bedrijfsterreinen of robuuste infrastructuur geschikt voor 130km/u. Er zal ook best wel wat 'worden teruggeven aan de natuur', maar onder het regime van Bleeker c.s. moeten we daar maar geen al te rooskleurige verwachtingen over koesteren.

Het is ook zorgelijk omdat de meeste bedrijfssluitingen gepaard gaan met veel menselijk drama. Je bedrijf opdoeken bij gebrek aan perspectief of opvolging (ook dat heeft vaak te maken met weinig perspectief) is al nooit leuk, maar het wordt allemaal nog een graadje erger als het ook betekent dat je het huis waar je ouders en grootouder hebben gewoond, moet verlaten.

Tenslotte vrees ik dan ook nog dat de nieuwe schaalgrootte weinig goeds betekent voor de diversiteit van het aanbod en de kwaliteit van natuur en landschap, want ook dat heeft vaak veel te maken met diversiteit.

Ik hoop echt dat initiatieven als stadslandbouw of consumer supported agriculture het tij kunnen keren, dat het daarmee nieuwe perspectieven opent voor boeren die geen zin hebben in uitbreiding na uitbreiding. Boeren die geen zin hebben in een leven als onderdeel van een keten waarin zij slechts een van de schakeltjes vormen opdat ze zich volledig kunnen toeleggen op optimaal efficiënt produceren want daar heeft uiteindelijk alleen de handel echt profijt van.

Het zou heel mooi zijn als er naast de huidige trend van steeds groter en steeds homogener, een nieuwe trend ontstaat die haar oorsprong vindt bij burgers die behoefte hebben aan producten die weer smaken zoals ze horen te smaken, producten ook die best afwijkende maten en vormen mogen hebben en geen oneindig lange 'shelf life'. Die trend zou leiden tot een toename van het aantal 'kleine' boeren met een beter perspectief als gevolg van betere marges dan wat ze momenteel kunnen krijgen.

woensdag 28 september 2011

Een zwak flakkerend, walmend, ranzig reuzelpitje

Al een hele tijd geen blog geproduceerd. Kennelijk weinig waar ik me druk over kon maken. Kan aan mij liggen of aan de wereld. Dat laatste zou mooi zijn, maar ik kan me toch maar slecht voorstellen dat het ineens beter gaat met alles.

Ik heb me hooguit een beetje opgewonden over het onderzoek van CBS naar hogere zorgpremies voor mensen met een ongezonde levensstijl zoals rokers en drinkers. Leuk hoor, zo'n onderzoek, maar ieder onderzoek is zo goed of zo slecht als de vraagstelling. In dit geval zou het misschien aardig zijn om de ge-enquêteerde te wijzen op het feit dat controle wat lastig wordt. Gaan we iedereen chippen, woren bierglazen voorzien van RFID-chips, krijgen we een soort Stasi-commando's die invallen mogen doen nadat inofficiële medewerkers een melding hebben gedaan omtrent onwenselijk gedrag? En dan hebben Pauw en Witteman ook nog zo'n onverlaat als die Oudkerk zijn licht over het onderwerp laten schijnen. Nou ja, licht, meer een zwak flakkerend, walmende reuzelpitje.

Ik vind dit zo'n ontzettende onzin, dat ik me er nauwelijks druk over kan maken. Begin wel steeds meer te vermoeden dat de heren P&W hun journalistieke carrière hebben uitgediend.

Ondertussen wel heel erg druk met het zoeken naar een wostenmaker en zodoende op bezoek geweest bij Livar en in contact met Walnoot & Wilg. Voor een mooie droge worst heb je namelijk ook varkensvlees nodig en uiteraard kan dat niet zomaar elk soort varkensvlees zijn. Die van Livar en de Duke of Berkshires van Walnoot & Wilg zouden wel kwalificeren. Uiteraard krijgt dit een vervolg.



vrijdag 16 september 2011

Stadslandbouw, maar dan anders

Tijdens een bespreking over stadslandbouw kreeg ik ineens een ingeving. Als ik aan stadslandbouw denk, dacht ik altijd aan sympathieke kleinschalige initiatieven door blijmoedige, welwillende stadsbewoners. Maar waarom zou het niet in de vorm kunnen van sympathieke, blijmoedige, welwillende boeren op een grotere schaal?

Niet dat we het niet zouden moeten stimuleren, dat stadsbewoners en met name kinderen weer eens lekke in de aarde gaan wroeten en ontdekken dat veel van het spul wat ze in de supermarkt kopen zelf geteeld en geoogst kan worden. Dat soort initiatieven kan niet genoeg worden aangemoedigd. Vooral ook omdat mensen dan ontdekken dat er naast de supermarktversie ook nog een variant bestaat met smaak en dat die variant heel wat minder eenvormig is dan wat de grootgrutters voor u en mij inkopen...

Vraatzuchtige geleedpotigen en primitieve organismen
Maar de eigen moestuin is toch vaak een worsteling, een niet aflatend gevecht tegen de elementen, tegen vraatzuchtige geleedpotigen en primitieve organismen als schimmels en virussen en ga zo maar door. Daarnaast kost het veel tijd en planning en moet je je vaak aanpassen aan de grillen der natuur. Dat is leuk, maar voor veel mensen iets wat ze maar moeilijk volhouden.

Nu beschikken we in dit land echter over een fors contingent boeren, waarvan er heel wat zijn die het graag anders zouden doen, maar niet kunnen. Immers de bank wil elke maand geld zien, er moet geïnvesteerd worden en de marges zijn zo klein dat er geen speelruimte is. Ze zouden best wel anders willen. Wat minder koeien, een kleinere schaal, leukere producten, meer ruimte voor natuur en landschap, meer en beter zorg voor het vee. Maar in de huidige harde realiteit van inkoopcombinaties, megasupers en multinationale coöperaties lijkt dat allemaal onhaalbaar.

Of moeten we eens gaan nadenken over stadslandbouw 2.0? Hierbij sluiten stadsbewoners gezamenlijk een contract af met een boer. Bijvoorbeeld om een bepaalde hoeveelheid aardappelen te telen. Daarbij kunnen ze eisen stellen aan het ras, het gebruik van bestrijdingsmiddelen etc. Als tegenprestatie garanderen ze de boer afzet tegen een vastgestelde prijs. Doordat er geen tussenhandel is zal het prijsverschil minimaal zijn. Het aardige is dat de boer precies datgene kan leveren wat u en ik willen en dat hij zeker weet dat hij zijn oogst tegen een eerlijke prijs kan verkopen. Doordat hij nu een hogere marge heeft dan normaal en hij geen rekening hoeft te houden met marktfluctuaties kan hij meer rekening houden met natuur en landschap; precies datgene wat u en ik zo graag willen.

Wat ook goed is, is dat de kloof tussen boer en burger kleiner wordt, want dat is wel een bezwaar tegen de stereotype opvatting van stadslandbouw. Die maakt de kloof eerder groter dan kleiner. Ik realiseer me dat dit allemaal makkelijker gezegd dan gedaan is, maar aan de andere kant is het oook geen kwestie van rakettechnologie. Bovendien is het goed als consumenten een beter zicht krijgen op waar hun eten vandaan komt plus dat het goed is dat ze op dit gebied niet alleen maar klagen, maar zelf het heft in handen nemen en zowel het platteland als zichzelf helpen.

dinsdag 13 september 2011

Klein leed - groot gebracht

Ik heb momenteel een proefabonnement op Trouw, om de slechte bezorging van de Volkskrant te wraken.

Lijkt niet helemaal te werken, althans, nog geen bezoek gehad van een, door de directie gedelegeerde deemoedig schoenkussende en zich in verontschuldigingen te buitengaande nederige vazal.

Dus zit ik nu met Trouw. Die krant laat me toch elke keer met het gevoel achter dat het een poging tot krant is en geen echte krant. Ze schrijven El Qaida ook zo hinderlijk kinderlijk als El-Kaida, zodat ik aanvankelijk niet eens wist dat het de rebellenclub van Osama betrof.

Minstens zo erg is dat ik de kookrubriek niet kan lezen. Dat ligt vast niet aan de recepten, hoewel misschien ook wel, maar daar kom ik nog niet eens aan toe. Het grootste obstakel lijkt dat ze de kookschrijvers hebben laten portretteren door de hoffotograaf van mevrouw Verdonk. Althans stuk voor stuk doen ze me aan deze hoekig-bonkige dame denken en dat is ongeveer de laatste met wie ik graag een hapje zou eten.

dinsdag 6 september 2011

Zoutplakkers

Foodwatch heeft Duyvis Pure and Natural Cashews Sea Salt op de korrel genomen omdat het allemaal zo puur en natuurlijk niet is. Het is één van die staaltjes opzichtig consumentenbedrog, de dagelijkse routine zeg maar.

De gejaagde koper denkt een gezond alternatief in zijn karretje te mikken als gevolg van de ambachtelijke uitstraling, het woord zeezout, het feit dat de plastic verpakking eruit ziet alsof het papier is, dat leuke houten zoutschepje... bovendien, noten zijn gezond, vooral als ze uit een zak komen met de woorden "Pure and Natural" erop.. trouwens, werd je er ook niet heel intelligent van?

Maltodextrine, lekker!
Foodwatch maakt zich boos over de hoeveelheid zout en suiker die is toegevoegd 2,5 resp. 8,5% en maakt en passant melding van het feit dat Duyvis maltodextrine gebruikt. Maltodextrine maakt dat het zout beter aan de noten plakt. Voor Duyvis is dat fijn, niet omdat zout zo duur is, maar wel omdat dit het mogelijk maakt minder zout te gebruiken. Zo kan men makkelijk voldoen aan de normen van Ik Kies Bewust voldoen, zonder dat het voor de smaakbeleving en de bloeddruk van de klant iets uitmaakt.

Zie ook de actie van Foodwatch en laat Duyvis weten wat je vindt van hun opvatting van puur en natuurlijk.

vrijdag 2 september 2011

Flexitariër sex/Flexitariër exit

Het had me zo leuk en logisch geleken: MijnKoeJouwKoe samen met de Vrije Koe, de Livar varkens, grasvarkens en -kippen en nog wat andere echt duurzame initiatieven op de site en in de winkel van Natuur & Milieu. Die proberen namelijk het flexitarisme te propageren via de site ik ben flexitariër.

Flexitariërs proberen hun impact in te perken door minder vlees te eten en dat is een nobel streven. Van Natuur & Milieu verwacht je dat ze zo'n initiatief van harte steunen, maar ook dat ze mensen proberen te weerhouden van het eten van fout vlees. Dat laatste blijkt echter niet het geval. In hun winkel komen onder de categorie "deel vlees" namelijk producten voor waarin een deel van het vlees is vervangen door plantaardig materiaal, maar waarin het vlees absoluut niet verantwoord is.

Dat vlees komt gewoon van gangbare bedrijven die antibiotica preventief inzetten om de kostprijs tot het uiterste te drukken, die zich weinig tot niets aan zaken als dierenwelzijn en natuur gelegen laten liggen en naar alle waarschijnlijkheid worden de betrokken boeren uitgeknepen. Ik vind dat niet kunnen, maar Natuur & Milieu denkt daar anders over.

Bij het inrichten van onze “winkel” hebben we de optie overwogen om ook duurzaam vlees toe te voegen. Uiteindelijk hebben we van die mogelijkheid afgezien om twee redenen. Ten eerste omdat duurzaam geproduceerd vlees goed aan de labels te herkennen is.
Of dat laatste zo is, valt te betwijfelen. Er wordt nogal eens gesuggereerd dat zaken duurzaam en/of diervriendelijk zijn, terwijl op die claims vaak veel valt af te dingen. Neem bijvoorbeeld de labels van de Dierenbescherming of Puur en Eerlijk van Albert Heijn.

Natuur & Milieu blijkt ons echter een beetje op het verkeerde been te zetten, want eigenlijk willen ze helemaal geen flexitariërs kweken. We  worden gewoon een beetje verneukt, een typisch gevalletje van flexitariër sex dus.  Mijn eerste associatie met uitgestorven enge beesten was dus zo gek nog niet.

Ten tweede omdat het toevoegen van duurzaam vlees aan onze “winkel” niet goed past bij het doel en de boodschap van onze campagne: wij willen mensen verleiden om vaker te kiezen voor een plantaardig alternatief voor vlees.
 In de ogen van Natuur & Milieu rechtvaardigt dat kennelijk heel veel, zoals import van foute soja en het opsluiten van varkens in megastallen. Maar zo voegt de milieuclub er wat obligaat aan toe:
Overigens vinden wij het erg belangrijk dat vlees duurzamer en diervriendelijker wordt geproduceerd. We zijn hierover in gesprek met verschillende producenten en retailers.
Waarom dan niet nu al de producenten en retailers steunen die eigener beweging hun best doen om de wereld een beetje beter te maken valt mij niet uit te leggen en daar heb ik ook geen 'begrip' voor. Sorry Natuur & Milieu, maar 'lastig' kan nooit een excuus zijn.
In dat kader is het ook lastig voor ons om in onze “winkel” aandacht te besteden aan jouw waardevolle initiatief. Wij willen onze lijn voor iedereen helder houden, vandaar dat wij geen producten promoten die voor 100% van vlees zijn gemaakt. Ik hoop dat je daar begrip voor hebt.