Van minder naar meer boeren

De varkens van Livar: geen stoppen aan

Het was maar een klein artikel in de krant. Per dag stoppen zes Nederlandse boeren met hun bedrijf. Is dat zorgelijk en vraagt dat om meer aandacht van de media?

Ik denk het eigenlijk wel. Het betekent immers dat het aantal bedrijven dat overblijft steeds groter wordt. Het land van de stoppende boeren zal in de meeste gevallen niet in het niets verdwijnen, maar wordt overgenomen door bedrijven die de concurrentieslag nog wel denken aan te kunnen, door gemeentes die nog steeds inzetten op Vinexwijken en bedrijfsterreinen of robuuste infrastructuur geschikt voor 130km/u. Er zal ook best wel wat 'worden teruggeven aan de natuur', maar onder het regime van Bleeker c.s. moeten we daar maar geen al te rooskleurige verwachtingen over koesteren.

Het is ook zorgelijk omdat de meeste bedrijfssluitingen gepaard gaan met veel menselijk drama. Je bedrijf opdoeken bij gebrek aan perspectief of opvolging (ook dat heeft vaak te maken met weinig perspectief) is al nooit leuk, maar het wordt allemaal nog een graadje erger als het ook betekent dat je het huis waar je ouders en grootouder hebben gewoond, moet verlaten.

Tenslotte vrees ik dan ook nog dat de nieuwe schaalgrootte weinig goeds betekent voor de diversiteit van het aanbod en de kwaliteit van natuur en landschap, want ook dat heeft vaak veel te maken met diversiteit.

Ik hoop echt dat initiatieven als stadslandbouw of consumer supported agriculture het tij kunnen keren, dat het daarmee nieuwe perspectieven opent voor boeren die geen zin hebben in uitbreiding na uitbreiding. Boeren die geen zin hebben in een leven als onderdeel van een keten waarin zij slechts een van de schakeltjes vormen opdat ze zich volledig kunnen toeleggen op optimaal efficiënt produceren want daar heeft uiteindelijk alleen de handel echt profijt van.

Het zou heel mooi zijn als er naast de huidige trend van steeds groter en steeds homogener, een nieuwe trend ontstaat die haar oorsprong vindt bij burgers die behoefte hebben aan producten die weer smaken zoals ze horen te smaken, producten ook die best afwijkende maten en vormen mogen hebben en geen oneindig lange 'shelf life'. Die trend zou leiden tot een toename van het aantal 'kleine' boeren met een beter perspectief als gevolg van betere marges dan wat ze momenteel kunnen krijgen.