woensdag 22 augustus 2012

Marsepijn

Nederland blijft een raar land als het om de eetcultuur gaat. Marjoleine de Vos beschreef recent nog dat als wij Nederlanders echt lekkere boter willen, dat we dan kiezen voor boter uit Normandië, Bretagne of de Belgische Voerstreek (Aubel). Raar, want ooit hadden we een wereldnaam als het om boter ging.

Iets soortgelijks doet zich voor met spijs en marsepein. Typisch Nederlandse producten, al wordt het gemaakt van amandelen. Maar aan de gemiddelde banketstaaf komt geen amandel te pas en bij veel marsepein zal men de amandel al eveneens vergeefs zoeken.

Ieder verzet lijkt zinloos
Maar goed, we zijn in Nederland inmiddels al zover dat we best weten dat als we een banketstaaf willen zoals de banketstaaf ooit bedoeld was - voor de goede orde: een vulling die bestaat uit amandelspijs en een omhulsel van bladerdeeg op basis van roomboter - dat we dan extra onze best moeten doen, want anders krijgen we witte bonenpulp en margarine. Misschien raar, maar ieder verzet lijkt zinloos.

Denk echter niet dat amandelspijs per definitie zuivere koffie is. Als het om voedsel gaat, is de wetgever uiterst coulant. Voor amandelspijs moeten wel amandelen worden gebruikt, maar 15% is echt wel meer dan genoeg volgens de wet. Een beetje handige bakker vervangt de dure amandelen voor een restproduct als abrikozen- of perzikpitten. Plakkertje erop met "zuivere amandelspijs" en tel uit je winst.

Eer te na
Gelukkig zijn er bakkers die dit hun eer te na vinden. Gerard Hardeman van de gelijknamige Bakkerij Hardeman uit Wijk en Aalburg is er zo een. Hij was zo ontevreden over de marsepein en amandelspijs die wordt aangeboden, dat hij heeft besloten alleen nog maar zelfgemaakte te verwerken. Alleen dan weet hij precies waar hij aan toe is en bovendien is het dan nog biologisch ook. Behalve in zijn winkel in Wijk en Aalburg zijn zijn producten (ook heel bijzonder biologisch zuurdesembrood) vanaf zes september ook te vinden op de Culimarkt in Dordrecht.




dinsdag 14 augustus 2012

Varkens zonder varkenscyclus

Krškopolje zeug met biggen (Sloveens ras)
Graag roep ik dat economie geen wetenschap is. de voorspellende waarde is immers nihil. Maar misschien komt dat ook alleen maar omdat de economische biotoop telkens wordt verstoord door zekere krachten.

Ik las een artikel in de Guardian over het feit dat veel Britse varkensboeren er de brui aangeven omdat hun producten te duur worden als gevolg van nieuwe wetgeving op gebied van dierenwelzijn. Dat leek me eerlijk gezegd geen slechte ontwikkeling, want daarmee daalt het aanbod en dus stijgt de prijs en vervolgens daalt die weer omdat het dan weer aantrekkelijker wordt om met varkens te beginnen. Zoals heet - misschien niet geheel toevallig - een varkenscyclus.

Thailand: varkensparadijs
Helaas had ik weer even buiten de waard gerekend. Volgens het artikel namelijk gaat de consument er niks van merken omdat supermarkten en fabrikanten massaal zullen uitwijken naar importvlees uit landen als Thailand.

Persoonlijk begrijp ik dan weer niks van dat soort wetgeving. Je zou mogen aannemen dat het doel van de wetgeving is dat het dierenwelzijn toeneemt. Maar in dit geval is het waarschijnlijk dat het rendement negatief uitvallen. Tenzij Thailand een waar varkensparadijs is, maar ik heb zo mijn twijfels.

WTO
Overigens blijkt uit het artikel dat Groot-Brittannië tot de enige drie EU-lidstaten behoort die deze EU-regelgeving in de wet hebben opgenomen.

Ter bescherming van zowel het welzijn van de varkens en dat van de boeren, was het beter geweest als de wetgever identieke eisen op gebied van dierenwelzijn zou stellen aan importvlees. Waarom dat niet gebeurt is mij een raadsel. Uiteraard zal het tot tegenwind leiden van de WTO, maar als importauto's aan specifieke nationale eisen moeten voldoen op gebied van veiligheid en uitstoot, waarom zou dan dat niet kunnen voor zaken als dierenwelzijn en voedselveiligheid?

Verder lezen (De kop slaat nergens op):
http://www.guardian.co.uk/business/2012/aug/12/price-of-bacon-to-soar?newsfeed=true

dinsdag 26 juni 2012

Vermoeiende types

Zaterdag wat stevige gesprekken gehad met boeren. Altijd weer interessant en ook leuk dat de een zo anders in het leven staat als de ander. Waar de een flexibel is is de ander soms wat defensief, althans in zijn of haar uitingen. Alleen jammer dat sommige boeren denken dat mijn doelstellingen haaks staan op hun doelstellingen.

Dat is niet alleen jammer, maar vooral ook onterecht en raar omdat ik altijd begin te stellen dat het voor mij begint met fairtrade. En dan doel ik niet op arme boeren in arme landen aan de andere kant van de wereld, maar op Nederlandse boeren die het te vaak ook niet breed hebben. Daarnaast moeten we denk ik stoppen met denken dat we het kunstje waarmee we het decennialang hebben volgehouden eindeloos kunnen herhalen.

Y-splitsing
Na afloop las ik op twitter iets van een melkveehouder die aangaf moe te worden [van die geluiden uit de samenleving] en het beu te zijn. Het proefde alsof ze al dat gemekker van consumenten zat was, van die stuurlui aan de wal die je wel even gaan vertellen wat je allemaal fout doet. Ik kan met het sentiment wel indenken, maar ik vind het wel een gevaarlijke denkwijze; alsof de consument iets anders is dan je klant...

Nu zal het voor veel boeren ook wel zo voelen, want de afstand tussen boer en eindgebruiker is haast onoverbrugbaar. De klant is de coöperatie die de melk afneemt of de multinational die de varkens koopt of... De klant is nog eerder een ministerie met eisen, wensen, regelgeving, protocollen dan de klant die de producten consumeert. Ergens moet het zijn misgegaan en kwamen de boeren en de eindgebruikers op een y-splitsing waarbij de boeren de ene kant op gingen en de consumenten de andere. Heel lang interesseerden de consumenten zich niet voor de landbouw en vice versa, maar op een bepaald moment kregen sommige consumenten een uitgesproken mening over 'de' landbouw. Dat lijkt ook de reden dat zo'n boer aangeeft moe te worden van die 'vervelende klanten'.

Bystander-effect
Het feit dat 'de' klant van 'de' boer een multionational is - of iets wat daar op lijkt -  leidt er ook toe dat boeren nog steeds voornamelijk denken in volumes en in lage kosten. De vraag is alleen of dit geen doodlopende route is. Nederlandse boeren behoren tot de wereldtop als het gaat om hoge rendementen. We halen het uiterste uit elke hectare, iedere koe en ieder varken. De vraag is alleen hoe lang het nog duurt voordat boeren in andere landen het bijna net zo goed kunnen. Even goed hoeft niet eens, want veelal zullen de grondprijzen lager zijn, de wetgeving coulanter, de arbeidskosten lachwekkend en de binnenlandse markt groot.

De vraag is of de sector hier snel genoeg op kan reageren. Ik ben eerlijk gezegd pessimistisch. Het probleem is dat de sector opereert als een sector, dat er wordt gedacht in termen van een collectief. Dat laatste leidt tot een soort bystander-effect, waarbij iedereen op iedereen wacht. Het idee lijkt te hebben postgevat dat individuele merken (de boer als merk) ertoe leiden dat boeren uit elkaar worden gespeeld. Maar uitgespeeld worden is volgens mij een economische natuurwet die zich niet laat negeren en die ook kansen biedt. Het alternatief is dat je als boer een anonieme aanbieder wordt van anonieme producten waarbij prijs het enige criterium is. Dat verandert niets aan die natuurwet, maar het maakt wel dat je als boer volledig inwisselbaar bent voor elke andere boer. Dat is uiteraard erg prettig voor de inkopers van grote organisaties, maar niet voor individuele boeren of de sector.

Dat hij daar behoefte aan kón hebben
Het leidt er wellicht ook toe dat sommige boeren de eindgebruiker, de consument zien als vermoeiende types. Het leidt er wellicht ook toe dat de sector als geheel zo reactief is. Dat klanten in opstand komen tegen misbruik van antibiotica en plofkippen is eigenlijk een teken aan de wand. Ze geven daarmee aan behoefte te hebben aan productinnovatie. In de meeste andere sectoren komt die vanuit de bedrijven zelf; daar wordt niet gewacht op klanten die vragen om een iPad of een inductiekookplaat. Nee, die klant wist helemaal niet dat hij daar behoefte aan kón hebben.

Als de landbouw een normale markt was geweest... dan waren zaken als mrsa en esbl misschien helemaal nooit een probleem voor de totale sector geweest. Dan was het beperkt geweest tot een 'product recall' van een individueel merk, zoals we dat wel vaker zien. Dan hadden boeren een kans gezien om zich daarmee te onderscheiden. Maar het is een markt die liever niet inent tegen Mond-en-Klauwzeer vanwege de exportpositie... van het collectief. Het is zodoende een reactieve markt die rustig afwacht tot de verwoestende werking van het eerstvolgende voedselschandaal voor de zoveelste keer toeslaat.

Dat collectivistische lijkt er ook toe te leiden dat voortrekkers die veel geld steken in innovaties daar nauwelijks iets voor terugzien. Het grootste deel van hun duurdere product 'verdwijnt' alsnog via de gangbare kanalen en ligt niet veel later in de schappen van de supermarkten. Daar zou toch echt verandering in moeten komen.




donderdag 5 april 2012

En het bloed kroop voort

We leven allemaal in de illusie dat we unieke persoonlijkheden zijn. De een heeft daar wat meer last van dan de ander. Ik vrees dat ik een ernstig geval ben. Ik wilde per se niet in de voetsporen treden van mijn vader, die hoofd catering was bij Shell. Boer, zoals een van mijn opa's viel daarom dus ook af. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan.

Dus sta je op een bepaald moment voor een zaaltje met boeren aan de veemarkt in Purmerend, diezelfde markt waar je als jongetje wel eens met je opa was geweest. Dus loop je doodgemoedereerd tussen de karkassen in een koelcel, bevindt je je in een restaurant meestal in de keuken en ben je ongemerkt de hele dag bezig met koken, voedsel en vee. La forza del destino in optima forma (de kracht van het lot).

Van nature geen stedeling
Kort samengevat, meer Vrije Koe dan Vrije Wil. En is dat dan erg? Is het erger dan je verdiepen in de planning en marketing van een multinationaal scheepvaartconcern of het schrijven van een artikel over nieuwe administratieprocessen van een onderwijskoepel. Ik denk dat ik de vraag maar onbeantwoord laat.

Ik ben van nature geen stedeling. Ik hou wel van het dorpse en nog veel meer van het buitengebied. Toen ik daar eenmaal mijn huidige stek had gevonden bedacht ik me dat het mooi zou zijn als je als consument je eigen koe, varken of schaap zou hebben. Immers, dan weet je wat je eet en dan snap je ook dat dat respect verdient. Dat was vijftien jaar geleden en dat was een mooie gedachte die een mooie gedachte bleef. Af en toe werd ik er weer aan herinnerd, bijvoorbeeld toen ik in Spanje bij de slagerij in een heel klein dorpje posters zag voor een stierengevecht. Op die posters stonden de stieren die later in de slagerij terecht zouden komen. Die mensen wisten dus wat ze gingen eten.

Zoals mijn vader, zoals mijn opa
In het najaar van 2010 attendeerde iemand me op Cynthia Bruining en De Vrije Koe en niet veel later verscheen er een artikel in de Volkskrant met als titel, 'Koop je eigen koe'. Voor mij was dat de aanleiding om MijnKoeJouwKoe te beginnen, als aanvulling op De Vrije Koe. Immers Cynthia had al een boer en een slager en een logistiek proces. Inmiddels hebben we besloten tot een fusie, heeft Liesbeth zich bij ons aangesloten, hebben we een stevig business plan geschreven, gaan we een extra samenwerkingsverband aan (waarover later meer), neemt het aantal boeren dat we bedienen gestaag toe en betrekken we binnenkort een duurzaam kantoor/kookstudio/groepsaccommodatie in Sleeuwijk. Dan werk ik dus letterlijk in een keuken - zoals mijn vader - en met koeien - zoals mijn opa.

Lex


Dit verscheen eerder vandaag op devrijekoe.blogspot.com

woensdag 28 maart 2012

Regelverslaving

Afgelopen vrijdag hoorde ik weer iets dat me ernstig op het hoofd deed krabben. Een visser in Gorinchem verdient momenteel goed aan de verkoop van Amerikaanse rivierkreeften die hij in de Alblasserwaard vangt. Een duidelijke win/win-situatie. De betreffende rivierkreeft is een invasieve soort die een bedreiging vormt voor de biodiversiteit in de sloten en het is dus mooi dat deze visser ze bestrijdt.

Maar... het mag niet. Dat wil zeggen het is verboden omdat er niet regulier op gevist mag worden omdat daar nog geen regelgeving voor is. Dat lijkt me dus een duidelijke lose/lose/lose-situatie. Verlies voor de natuur, het gezond verstand en in financieel opzicht.

De man van de pony's
Iets soortgelijks zie je bij de RUB. Dit is een heel merkwaardig fenomeen. Kort door de bocht komt het erop neer dat er een lijst is van stoffen die worden gedoogd als gewasbeschermingmiddel. Het zijn onder andere stoffen die normaliter worden gebruikt voor andere doeleinden. Producten die op de lijst staan zijn bier (tegen slakken), was, melk en keukenzout. Het is de bedoeling dat die lijst wordt afgeschaft en dat het zodoende niet langer is toegestaan om bier te gebruiken om slakken mee te bestrijden tenzij er een aanvraag wordt ingediend om bier officieel goedgekeurd te krijgen als gewasbeschermingsmiddel.

Bleeker, de man van de pony's, heeft inmiddels besloten dat de lijst tot 1 januari 2014 mag blijven bestaan, maar daarna is het toch echt over en uit. Dan wordt het illegaal om onder meer spullen die geschikt zijn voor menselijke consumptie te gebruiken om schimmels bij planten te bestrijden. Voor veel biologische bedrijven is dat een groot probleem, voor veel chemische concerns is het, zacht gezegd, geen probleem. Die vinden gebruik van bijenwas als wondafdekkingsmiddel een vorm van concurrentievervalsing.

Iemand stelde voor dat consumenten een soort verklaring zouden moeten kunnen tekenen om aan te geven dat je als klant toestemming geeft voor gebruik van deze middelen voor jouw voedsel. Behalve dat dit praktisch tamelijk onuitvoerbaar is, kan ik er ook slecht tegen omdat het een knieval is. Dat we wederom ermee instemmen dat we iets wat volkomen normaal als uitzondering gaan beschouwen. Het is al gek genoeg dat er keurmerken zijn om aan te geven dat een product níet tot stand is gekomen door inzet van kinderarbeid of een andere vorm van uitbuiting of dat het dier in kwestie slechts in redelijk beperkte mate is gemutileerd (scharrelkip met 1 ster, maar zonder snavel, sporen en bewegingsruimte).

Trouwens, als bier officieel wordt toegelaten voor de bestrijding van slakken, moet dat dan ook worden vermeld op de flesjes? Ja, Heineken staat vast al te popelen om een toelating aan te vragen bij het CTGB.


Lekker eten is gezond

Voeding en gezondheid; ik vind het een gevaarlijke combinatie. Zo moet je het ene jaar aan de anti-oxidanten tegen de veroudering, maar het volgende jaar krijg je er gezwellen van. Jarenlang eet je tegen heug en meug verse tomaat, blijkt ineens dat je alle gezonde stofjes in die tomaat alleen maar binnenkrijgt als je er eerst ketchup of sugo van maakt. Van vlees eten wordt je een gecertificeerde hufter, maar dat blijkt slechts uit de fantasie van meneer Stapel te zijn ontproten. Na al die jaren van vetverbanning blijkt ook dát nogal onzinnig. Onderzoek dat aantoont dat wijn goed is voor hart en vaten, blijkt wishfull science van een alcoholist te zijn...Vandaag las ik nog ergens dat transvetten agressief maken... inderdaad, de Konditorei staat van oudsher bekend om haar agressieve cliëntele...

Ik vrees echter dat het effect van eten op de gezondheid zelfs voor de moderne wetenschap te complex is. Een terrein vol voetangels en klemmen dat zich slecht niet voor stellige uitspraken. Illustratief is "The French Paradox". "Die" Fransen doen immers alles wat het Voedingscentrum verbiedt, maar ze schijnen er niet onder te lijden en staan bovenaan in alle internationale gezondheidsstatistieken.

Brokstukjes oertijd
Volgens mij toont dit aan dat een mens* veel meer is dan een simpele chemische fabriek. Gezond eten is niet louter een kwestie van de juiste nutriënten in de juiste hoeveelheden verorberen. Als het zo simpel was, dan zou de schijf van vijf (of vier) ook niet zo aan modes onderhevig zijn en was het Franse volk allang exterminé.

Mijn onvoorzichtige inschatting - veel meer een gevoel dan doorwrochte wetenschap - zegt me dat we vooral lekker en gevarieerd moeten eten. Dat we er goed aan doen er tijd in te steken in de vorm van inkoop, bereiding en consumptie. Ik geef toe dat het allemaal wat vroom klinkt, maar niettegenstaande het feit dat we soms een verlengstuk lijken van gadgets als smartphones, iPads en automobielen en dat we ons voordoen als wereldwijze kosmopolieten, zijn we niet veel meer dan een evolutionair bepaald wezen. Onze ratio loopt nog dagelijks stuk op brokstukjes oertijd

Op een stoel voor een scooter
Zo zijn we nog steeds bang in een donker bos en reageren we vaak erg primitief of kleine behaarde diertjes of alles wat op een slang lijkt. Ooit waren die 'schrikreacties' nuttig en werden de wouden bewoond door wolven, beren en echt enge macho's. In dat donkere Afrika, waar we vandaan komen, stikte het van dieren en diertjes die het betalen van een pensioenpremie in een klap overbodig maakten. Maar in onze aangeharkte moerasdelta heb je niks aan die angsten. Nu kunnen we beter bang zijn voor voertuigen met een explosiemotor. Toch heb ik nog nooit iemand op een stoel zien klimmen omdat er een scooter in zicht kwam.

Vanaf het ontstaan van de mensheid tot relatief kort geleden was de gemiddelde mensen nagenoeg al zijn tijd kwijt aan eten. Zoeken, jagen, opslaan, zaaien, verwerken, bereiden en ga zo maar door. Je kunt gevoeglijk aannemen dat dat net zo in ons systeem zit verankerd als de angst voor muizen en spinnen. Dat we met andere woorden ook rekening moeten houden met de psychologische, neurologische en sociale aspecten van voeding. En misschien verklaart dat zowel de French paradox als ook het feit dat alle inspanningen om 'ons' gezonder te laten eten op niets uitlopen. Want is het niet zo dat Fransen veel tijd en aandacht aan eten besteden, dat ze respect hebben voor mooie producten en culinaire prestaties? En alle die inspanningen om ons gezond te laten eten hebben een ding gemeen, ze gaan helemaal voorbij aan het feit dat eten niet alleen een kwestie is van nutriënten, mineralen en andere stofjes, maar datt het ook een sociale bezigheid is die diep verankerd zit in onze hypothalamus.

Dus besteed vooral veel tijd aan eten, maak het lekker en onthoud, lekker eten is gezond.

Lex

NB Vervelend of een aangename ondersteuning... ik kies toch voor het eerste: sinds zaterdag veel aandacht voor een onderzoek van Remko Kuipers, dat mijn verhaal stevig schraagt.

*Dieren vormen geen uitzondering, maar voor hen is eten meestal nog steeds topprioriteit-nummer-1

donderdag 15 maart 2012

Eet de bloemetjes buiten

Gisterochtend hoorde ik iets wat me de hele dag een goed humeur heeft bezorgd. Er blijkt in Nederland en groep boeren te bestaan die iets heel leuks gaat doen met en voor varkens. Lupinevarkens in dit geval. Dat zijn varkens die voornamelijk leven van lupine, een plant die menig stadtuintje opsiert, maar die ook heel veel eiwitten levert en zodoende een heel goed alternatief is voor soja.

Op zich is dat toch wat te weinig om mijn ochtendhumeur te laten verdwijnen. Zo'n varken dat zijn hele - korte - leventje in een stal doorbrengt, nooit daglicht ziet om uiteindelijk van dat bewegingsarmoedige vlees op te leveren, is natuurlijk niets iets om heel blij van te worden. Het zal dat varken zelf ook weinig uitmaken of zijn brokken zijn gemaakt van soja of lupine.

Lupinevarkens zonder steriel keurmerk
Maar gelukkig zit er een hele filosofie achter dit lupinevarken, althans zoals mijn zegsman dit ziet. Hij wil namelijk dat akkerbouwers zoals hijzelf varkens gaan houden. Niet binnen, maar buiten en niet in koppels van minimaal 5.000 exemplaren, maar op een meer menselijke schaal. Daarnaast is hij van mening dat de boer weer zichtbaar moet worden, dat werkt immers veel beter dan zo'n steriel keurmerk. En last but not least zou hij het liefst werken met het oorspronkelijke Nederlandse landvarken.

Dat laatste is helaas uitgesloten, want die dieren zijn officieel uitgestorven. Maar goed er zijn andere rassen die geschikt zijn voor een fijn buitenleven en die heerlijk vlees opleveren, zoals de bonte bentheimer.

Mij stemt dit alles vrolijk omdat het perfect aansluit bij de gedachte dat écht duurzaam veel meer is dan biologisch of diervriendelijk of fairtrade of.... Echt duurzaam is namelijk geen kwestie van of/of, maar van en/en. De varkens die de akker afstruinen naar wat eetbaars verbeteren de bodemstructuur, eten de wortelonkruiden op en bemesten de akkers. Niet alleen is dat heel ecologisch, maar het leidt ook nog eens tot lekkerder vlees en verhoging van het dierenwelzijn. Doordat ze lupine eten van het eigen bedrijf is er sprake van een gesloten stikstofkringloop hetgeen goed is voor vermindering van de emissies.

Dat de boer gaat fungeren als merk tenslotte is ook een goede zaak, maar daarover een andere keer. Verder zou het mooi zijn als er lokaal geslacht kan worden, maar ook dat verdient wat meer uitdieping.




woensdag 7 maart 2012

Mensen met een deeltijdgeweten

Op Food for Food ontleedt Edwin Palsma de dilemma's waarvoor Albert Heijn zich gesteld ziet. Zoals bekend, is de grootgrutter niet van plan het voortouw te nemen als het gaat om het afscheid van de plofkip. Het is een beetje jammer dat de kruidenier dat zelf wat knullig heeft toegelicht - Edwin doet dat beter, maar het komt erop neer dat als zij dat als enige supermarkt doen en straks alleen nog maar dure (uh, minder spotgoedkope) kippen gaan verkopen, de consument hard naar de concurrent holt en we niet veel later een andere marktleider hebben. Dus, no can do.

Dat is allemaal logisch genoeg, maar even later betoogt Edwin dat in deze discussies thema's figureren die tegenstrijdig zijn. Zo zou dierenwelzijn ten koste gaan van het milieu. Maar is dat nou wel zo?

Het is inderdaad een feit dat er een probleem ontstaat als we massaal overstappen op vlees van dieren die een goed leven hebben gehad, zorgvuldig, lokaal zijn geslacht, die de ruimte hebben gehad, die niet met soja zijn vetgemest en toch niks mogen kosten omdat we allemaal elke dag een flink stuk vlees op ons bord willen zien. Tja, dat gaat natuurlijk niet. Vooral niet als we vinden dat we ook nog een beetje sociaal moeten zijn en dat de boer best wat meer mag verdienen dan net iets meer dan niks.

Toegepaste schizofrenie
Ecologisch bewust je eten kopen, maar je niets gelegen laten liggen aan dierenwelzijn, fairtrade principes etc. Mij lijkt dat een vorm van toegepaste schizofrenie, iets voor mensen met een deeltijdgeweten. Het heeft ook niks met duurzaam te maken, want dat is niet of/of, maar en&en. Duurzaamheid is een holistisch principe en dat maakt het misschien wel wat lastig, maar such is life. Het is dus het een doen en het ander niet laten.

In feite zegt Edwin het zelf ook al. "[Er moet] een balans worden gevonden tussen dierenwelzijn en milieubelasting. Daarvoor zal ook gekeken moeten worden naar de vleesconsumptie zelf. Natuur & Milieu is hiervoor al een campagne begonnen (www.ikbenflexitarier.nl). Afstemming van deze verschillende initiatieven zou gewenst zijn." Alleen wel jammer dat Natuur&Milieu op haar site hybride producten aanprijst waarvoor vlees uit de bio-industrie wordt gebruikt. Wij van MijnKoeJoiuwKoe/De Vrije Koe, snappen daar uiteraard niets van. Ons credo is, liever minder vlees eten, maar dan wel vlees dat echt aan alle eisen voldoet.

dinsdag 6 maart 2012

AH omarmt Eetwijzerfilosofie

Wat begon als een beetje een doordeweekse maandag van het soort waarbij je je een filiaalhouder te Vledder voorstelt, veranderde ineens in een glorieuze dag. Ik kreeg namelijk het volgende stukje tekst te lezen:

"Onze klanten gaan ervan uit dat onze producten voldoen aan de wet. Het logo van Fair Produce biedt geen meerwaarde. Volgens de AH-woordvoerder: "Ik plak op mijn auto ook geen sticker dat ik mij aan de maximumsnelheid houd".

Het is een soort small-step-for-a-man/giant-leap-for-mankind-quote, want hier wordt niet zomaar wat gezegd. Dit betekent een resolute voedsellandrevolutie.

Zand erover
AH zegt in feite dat ze stoppen met al die verwarrende logo's, dus exit Dierenbeschermingssterren, want dierenwelzijn is een vanzelfsprekendheid en natuurlijk zijn we Puur en Eerlijk, stel je voor zeg. Dat er boter is gebruikt en geen ranzige margarine voor koek en gebak en geen kleurstoffen en aroma's om iets te verhullen of te suggereren...  En Fair Trade!? Kom op zeg, het is de gevangeniswinkel niet! En de aarde putten we ook niet meer uit, we  plegen geen roofbouw meer op dieren, we worden gewoon ineens ethisch bewust. Het heeft misschien even geduurd en het is misschien een beetje raar dat we dat gedoe met die stickers voor bonafide producten van bonafide producenten zo normaal vonden, maar okay, zand erover.

De bedrijven die nu nog de boel willen bedotten mogen dat best blijven doen, maar zoals in het wegverkeer krijgen ze te maken met een fijne sanctie. Dat wil zeggen, per soort overtreding een duidelijke sticker en die mogen ze dan nog betalen ook. Van dat laatste zullen ze niet wakker liggen, want ze verdienen genoeg aan de uitbuiting van arme stakkers en het gebruik van spotgoedkope surrogaten. Mensen die graag junkfood willen eten, van ons mogen ze, maar per ongeluk junkfood eten is er niet meer bij.

maandag 5 maart 2012

Ministeriële secretie

En toen bedacht mevrouw de minister weer dat we toch maar vooral minder zout en vet moeten gaan eten. Ze gaat het zelfs afdwingen bij de industrie. Niet dat ik daar ook maar iets van geloof, maar het beeld wordt maar weer eens bevestigd dat vet en zout best heel erg zijn.

Tja we consumeren ons suf aan producten die light zijn, 0% vet bevatten, die ineens keigezond zijn omdat er wel twee gram (2 gr) minder vet per 100 gr. product in zit en toch worden we allemaal steeds dikker. Zout is ineens ook zo'n boosdoener. De wetenschap kan geen bewijs vinden dat dat echt zo is, maar de minister weet het beter. Nou ben ik ook geen voorstander van ruimhartig gebruik van zout in bewerkt voedsel en sowieso geen voorstander van prefabfood, meestal is het toevoegen van veel zout een truc om de afwezigheid van smaak te maskeren, maar waarom de minister zich zo druk maakt over zout en vet is me een raadsel.

Suiker, dat zo geniepig aan bewerkt voedsel wordt toegevoegd, lijkt de minister niet te interesseren. En dat terwijl de heersende opinie onder mensen die het kunnen weten is dat dat de echte boosdoener is.

Vet daarentegen staat al jaren in het verdomhoekje, heeft een kwade reuk, dankzij de niet-aflatende inspanningen van het Voedingscentrum, maar geeft wel smaak aan eten en reduceert zo de behoefte aan smaakversterkers zoals suiker, zout en monosodiumglutamaat... Daarnaast fungeert het ook als transportmiddel voor vitamines en mineralen. Maar alle melk is zo ongeveer mager of halfvol en smaakt dus voornamelijk naar water. Supermarkvlees is nagenoeg vetloos en kip blieven we alleen nog maar in de vorm van filet... Aan boter doen we ook al niet meer, nee we smeren plantaardige margarine, halvarine, Lätta. En toch worden we steeds maar dikker.

Dus wat doe je dan, als plan "A" niet werkt? Je haalt dan doodleuk plan "A" uit de kast.

Verder lezen:
Eetschrijver over hetzelfde en Eetschrijver plaatst wat kanttekeningen bij de bevindingen van het RIVM inzake zout...





donderdag 1 maart 2012

Innovatie: hebben we iets gemist?

Eenheidsworst
Soms stuit je op een tekst die je doet vermoeden dat je ongemerkt door een stel aliens voor een paar jaar bent ontvoerd naar een exoplaneet aan de randen van ons zonnestelsel. Je leest, ' Foodinnovatie lijkt wel het toverwoord voor de landbouw, vooral bij t.v-koks en trendwatchers valt dat op.'

Gelukkig eindigt de auteur met een oproep aan boeren en tuinders om de handen ineen te slaan en samen een A-merk te vormen door middel van Foodinnovatie. Maar dat gaat dus nergens toe leiden. Immers, als al die boeren samen een A-merk gaan vormen, dan wordt dat een soort eenheidsworst tussen de eenheidsworsten. Boeren zouden juist moeten inzetten op diversificatie, eigenheid, vakmanschap, hun eigen verhaal, want een A-merk is maar een A-merk zoals Douwe Egberts Roodmerk een A-merk is.

Ontdaan van de dure factor 'mens'
Supermarkten hebben ons wijs gemaakt dat de consument het heerlijk vindt om het hele jaar door identieke producten te kunnen kopen. Dus eten we het hele jaar door asperges, aardbeien, bloemkool, zomergroenten en melk. En het hele jaar door smaken die producten hetzelfde, namelijk naar niks. We - u en ik als consument - schijnen namelijk vooral geïnteresseerd in de minimalisatie van derving, optimale verpakkingseigenschappen en smaakloosheid.

Als ik eerlijk ben geloof ik helemaal niet in Foodinnovatie in de traditionele betekenis. Het is een opvatting immers die alles te maken heeft met een industriële doelstelling, met normeringen en voorspelbaarheid en met het minimaliseren van de afhankelijkheid van de - dure - factor mens c.q. het ambacht. Het maakt ook dat eten in Nederland wordt ontdaan van avontuur, er is niets meer aan te ontdekken, je over te verbazen en je door te laten verrassen. Eten is zodoende tot een low-interest onderwerp geworden.

Van foodinnovatie naar foodrenovatie
Voor een heel grote groep van consumenten zal eten altijd wel een low-interest item blijven, maar er is een groeiende groep consumenten die het zat is om overal en altijd altijd hetzelfde schrale aanbod tegen te komen. Het zijn mensen die weer behoefte hebben aan avontuur op hun bord, die het leuk vinden om over eten te praten, die advies willen van hun groenteman of slager...

Inderdaad, de groenteman en de slager zijn inmiddels al vrijwel uitgestorven en de boer zit verborgen achter een spreadsheet, maar dat wil niet zeggen dat de strijd verloren is. De oplossing ligt m.i. niet in de innovatie van het product. Sterker nog dat verdient eerder een stevige renovatie dan weer een verdere innovatie, daar die slechts leidt tot een nóg grotere uniformiteit en meer kostenreducties. De innovatie zal moeten worden gezocht in de distributie, in het weer beschikbaar maken van ambachtelijke, avontuurlijke producten. Dat is een hele opgave omdat dankzij de snelle opkomst van de supermarkten een hele infrastructuur verloren is gegaan, maar dankzij de nog snellere opkomst van internet en door slim te partneren is er ineens een heel scala aan mogelijkheden.

Wij hebben inmiddels ervaren dat er veel vraag is naar vlees dat authentiek, herkenbaar en herleidbaar zijn, waaraan juist niets is geïnnoveerd, waarvoor een hippe naam uit den boze is. Gelukkig blijken er her en der ook nog ambachtelijke en zelfslachtende slagers te bestaan. Als het aan ons ligt gaan die weer een mooie toekomst tegemoet. Aan ons zal het niet liggen.

Verschijnt ook op eetwijzer.blogspot.com

woensdag 29 februari 2012

Foodblöf of 'duurzaam' knutselvlees

In Foodlog stuitte ik bij toeval, of anderszins, gisteren op een wat oude tirade van Dick Veerman tegen een artikel van Loethe Olthuis over 'duurzaam' knutselvlees van Plus. Veerman maakt met zijn gebruikelijke aplomb op een ongenadige manier gehakt van het stuk.

Veerman werpt zich op als raadsman van Plus, maar gebruikt een wat rare tactiek om zijn opponent aan te pakken. Zo is hij kennelijk van mening dat Loethe alleen recht van spreken heeft als ze zelf echt helemaal tot in de laatste consequentie van haar dagelijks leven overschakelt op duurzaam. Dus geen vliegreizen meer, geen vlees eten en zelfs van het verwarmen en bewonen van 'grote' huizen dient te worden afgezien. Een beetje een flauwe debatingtruc als je het mij vraagt.

Wat me verbaast is de ongenuanceerde toon van het stukje. Alsof Plus ineens tot-op-het-bot duurzaam bezig is. Zelf heb ik nogal wat moeite met producten die in de schappen worden gelegd met teksten als "LEKKER MAGER & duurzamer",  "slavink 50% MINDER VET". Ik ben misschien wat orthodox in mijn opvattingen, maar als je in een gangbaar product als een slavink een van de hoofdbestanddelen grotendeels vervangt door wat anders, doe dan niet net of je een slavink verkoopt, want dat is geen slavink meer. Daarnaast is het toch wat suggestief om het dan meteen duurzamer te noemen.

Grote-stappen-snel-thuis
Nog erger is de bewering dat gangbaar vlees duurzamer is dan biologisch. Volgens Veerman is dat een feit dat bij iedereen bekend is: einde discussie. Tja, met bluffen kom je in het debat vaak een heel eind. Maar helaas is duurzaamheid een onderwerp dat zich slecht leent voor grote-stappen-snel-thuis. Dat biologisch gehouden dieren meer tijd nodig hebben en dus meer voer moeten eten dan gangbare en dus minder duurzaam zijn dan gangbare dieren, waar alles op alles wordt gezet om ze binnen de contracttermijn op slachtgewicht te krijgen is een feit. Dat maakt het echter nog niet per se duurzamer.

Die gangbare dieren worden namelijk bijgevoerd met krachtvoer dat grotendeels bestaat uit soja en andere tropische gewassen waaraan de nodige oerwouden zijn opgeofferd. Dat spul legt grote afstanden af en of het fairtrade-producten betreft... En ja, als je het over duuurzaamheid hebt, dan heb je het dus ook over fairtrade en over dierenwelzijn en volksgezondheid. Gangbaar betekent namelijk ook misbruik van antibiotica. De meeste boeren kunnen niet zonder, omdat de marge op hun werk zo gering is dat ze het zich niet kunnen veroorloven dat hun dieren in hun korte leven een paar dagen een beetje ziek zijn.

Zoveel ruimtebeslag, het moet niet gekker worden...
Tropische heerlijkheden
Volgens Dick Veerman vergt het voer van 'biologische' dieren meer hectares. Tja denk ik dan, het zal wat. De dieren van onze boeren zijn dus enorm, mega, super onduurzaam. Ze hebben heel erg veel hectares tot hun beschikking in uiterwaarden en andere semi-natuur zonder het eiwitrijke Engelse raaigras. Ze eten inheemse grassoorten en kruiden waardoor ze maar langzaam groeien, ze maken vele kilometers per dag waardoor ze kilo's kwijtraken en ze worden potjandorie niet eens bijgevoerd met conversieverhogend krachtvoer op basis van tropische heerlijkheden als soja. En of dat nog niet genoeg is mogen ze af en toe ook een beetje last hebben van een koeiengriepje ommdat we ze niet eens preventief behandelen met antibiotica.

Dat we de boeren en ambachtelijke slagers een echt faire prijs betalen en dat de dieren vrijwel het hele jaar buiten lopen en alleen slootwater drinken zal het allemaal nog wel erger maken in de ogen van Veerman, maar we biechten het toch maar vast op. Volgens ons heeft dat alles namelijk ook te maken met duurzaamheid.

Vijftien procent minder boeren
Last but not least de smaak. Loethe vind de vinken tamelijk oneetbaar en roept de lezer op te kiezen voor minder - maar echt duurzaam (biologisch) vlees - naast eieren en plantaardige vleesvervangers. Wij zijn dat helemaal met haar eens. Knutsel- een kweekvlees eten in de vorm van slavinken, hamburgers, ballen en andere dingen die ergens op vlees lijken omdat je zo nodig vlees moet eten?

Tot slot suggereert Dick dat we alle gehaktachtige producten met 30% 'verdunnen'. Dat leidt er volgens hem toe dat de vleesconsumptie per direct met 15% afneemt. Maar 'morgen' vijftien procent minder gehakt betekent dus ook per direct een overschot van 15% runderen en varkens en het betekent 15% minder entrecôtes, biefstuk, karbonades, onglet etc (koeien en varkens zijn nu eenmaal dieren en dat betekent anatomie) en het betekent 15% minder boeren. Of zou het ertoe leiden dat het vlees nóg goedkoper wordt en de marges voor de boeren nog kleiner en de noodzaak voor schaalvergroting nog dringender?

vrijdag 24 februari 2012

Brood: wat zit daar in?

Varkenshaar weet ik dankzij Loethe Olthuis, maar als het aan Bakkerij Het Stoepje ligt mag ik gissen tot Sint Juttemis. Het Stoepje verkoopt brood en banket en, om het de klant makkelijk te maken zit dat brood in zakken die uitblinken in afwezigheid van informatie. Ze verwijzen namelijk naar hun site. In het kader van een bereidwillige dienstverlening die neigt naar serviel gedrag spellen ze precies uit waarop je moet klikken. Hulde!

Nou ja, hulde... ik vermoed dat ik de eerste ben die die moeite heeft genomen. Nou ja hulde, trefwoord "Weekaanbiedingen" kom ik op de site nergens tegen en dat geldt ook voor "Productinfo". Als ik op "Aanbiedingen" klik, kom ik al evenmin een knop met "Productinfo" tegen. Dus dan maar via "Bestellen"? Helaas, de productinfo blijft onvindbaar.

Wat het betreffende brood betreft heb ikzelf sterk de indruk dat het witbrood is wat bruin is gekleurd, maar helaas kom ik daar niet achter. Meneer 't Stoepje had natuurlijk kunnen overwegen om het de klant makkelijker te maken m.b.v. zo'n QR-tag (zo'n zwart/wit puzzeltje), maar eerlijk gezegd zie ik daar weinig heil in. Zelf heb ik nog nooit een medemens in het wild aangetroffen die met zijn smartphone zijn aankopen staat te scannen. Ik vrees ook dat de persoon in kwestie door zijn medewinkelaars snel zou worden beschouwd als een potentieel gevaarlijke psychoot.

De vraagt die rijst, is of dit zomaar mag. Ik weet niet beter of de nVWA valt kleine importeurs tot in den treure lastig met oekazes om hun potjes en pakjes met terugwerkende kracht te voorzien van Nederlandstalige voedingsdeclaraties ook al zijn ze reeds voorzien van declaraties in het Engels, Duits, Frans. Op de meeste andere producten staat ook keurig te lezen wat er allemaal in zit. Vaak in een vrijwel onleesbaar corps en de meest ongewenste ingrediënten worden gewoonlijk verpakt in een prettig klinkend eufemisme, maar à lá. Zou het nu echt zo zijn dat voor brood een uitzondering wordt gemaakt?

Volgens goed journalistiek gebruik moet ik hoor en wederhoor toepassen. Dat zal ik ook doen. Maar dit vast ter inleiding.


donderdag 23 februari 2012

Voedingscentrum

Ik was vast van plan een vilein stukje te schrijven over het Voedingscentrum. Deze organisatie staat voor mij namelijk voor eeuwig in het verdomhoekje sinds twee dames die daar de scepter zwaaiden zich lieten ontvallen dat Nederlanders dankzij hun inspanningen gelukkig geen volle melk meer lusten.

De onleesbare tabel
De aanleiding was een blogje van iemand die de het Voedingscentrum ervan beticht onjuiste informatie te verspreiden.  Ik herinnerde me toen dat ze wat eieren betreft en het beter-leven-systeem van de Dierenbescherming ook geen schoolvoorbeeld zijn als het gaat om heldere voorlichting. Dus even gecheckt en inderdaad op hun site trof ik, enigszins verstopt, een totaal onleesbare tabel aan.

Eerder had het centrum een veel beter leesbare pagina over (scharrel)eieren en kon je in een oogopslag zien dat de Dierenbescherming wel heel ruimhartig is met het toekennen van sterren voor een beter leven. Gelukkig keek ik nog eens goed en viel mijn oog op de instructie op het tabelletje te klikken en dat resulteert meteen in een goed leesbaar overzicht betreffende de leefomstandigheden van eierleggende kippen.

Helaas staat er wel een foutje op deze pagina. Want met het kappen van snavels en hielsporen mag nog tien jaar worden doorgegaan. Dit had vorig jaar, na tien jaar van gedogen, moeten stoppen, maar Bleker heeft de sector nogmaals tien jaar extra de tijd gegeven.

woensdag 22 februari 2012

Scheef speelveld: Nu nog schever

Op twitter ontstond weer een kleine discussie over keurmerken. Het is een materie waar ik iets van vind. Een boer uit het zuiden des lands en een boerin uit het noorden vinden er ook wat van en die twee zijn het niet met elkaar eens. Ik ben het voornamelijk of overwegend eens met de boerin.

Prinzipienreiterei was ook in de oudheid niet zonder gevaar
Aan de andere kant is het een kwestie van principes aan de ene kant en pragmatisme aan de andere. Het principiële aspect aan de discussie is een fundamentele ergernis over het feit dat het toch wat merkwaardig is dat je met voedsel mag knoeien tot je een ons weegt. Er  wordt je dan geen haarbreed in de weg gelegd. Je mag luidkeels de suggestie wekken dat je de meest geweldige ingrediënten gebruikt, dat jouw producten door lieftallige, broeierig kijkende Italiaanse maagden hoogstpersoonlijk en vol liefde in hun eigen keuken worden bereid, terwijl de werkelijkheid er eentje is van grauwe fabrieken, gedeprimeerde fabrieksarbeiders en gloedvolle verpakkingen.

En die ingrediënten... gebruik rustig namaakkaas uit een processorvat, voeg daar voor de vorm een paart gram echte kaas aan toe en zet dan geheel legaal, "Met echte ...kaas!!!" op de verpakking. Van de warenwet mag het en je hebt er echt geen vergunning of ontheffing voor nodig. Gelukkig weten de meeste consumenten niet eens van het bestaan van analoge kaas en zijn ze bovendien zo naïef om te denken dat de overheid dat allemaal best goed heeft geregeld. dus als er op bedenkelijk broodsmeersel staat dat je er slim van wordt, dan zal dat wel zo zijn...

Tot daar aan toe
Gelukkig hebben we daarnaast de keurmerken, waarmee bonafide producenten keihard en onweerlegbaar kunnen aantonen dat ze biologische producten maken, aan fairtrade doen, authentieke streekproducten produceren, aan het welzijn van dieren denken of zorgen dat we met ons allen wat minder obees worden. Van dat laatste keurmerk mag je echter met een gerust hart snacks en candybars eten en het voorlaatste vindt een heleboel kippen zonder snavel op een vierkante meter geen enkel probleem. Dat mag best een beter leven heten.

Verder heeft biologisch geen mening over fairtrade en omgekeerd en als je een ambachtelijk streekproduct wilt beschermen moet je je vervoegen bij een club die wordt gedomineerd door het grootwinkelbedrijf en de voedingsmiddelenindustrie.

Okay, dat is misschien allemaal nog tot daar aan toe. Maar dan ben je dus een kleine ambachtelijke producent, zo eentje die geen concessies wil doen op gebied van biologische productie, fairtrade, ingrediënten, dierenwelzijn, recepturen etc. Het gevolg is dat de productiekosten relatief hoog zijn. En als je dan ook nog enigszins plausibel wilt aantonen dat je bonafide producten maakt moet je ook nog eens een keer geld gaan uitgeven om die mooie producten definitief uit de markt te prijzen.

Kokerkeurmerken
Natuurlijk weet ik best dat keurmerken als EKO, Demeter, Fairtrade integere clubs zijn zonder winstbejag, maar ik zag het liever andersom. Dus als je voldoet aan de normen van dergelijke keurmerken dan worden alle kosten betaald uit een potje dat wordt gevuld door de fabrikanten die zelf niet aan de normen voldoen. En als ik dan toch aan het wensdenken ben wil ik ook meteen een einde aan al die kokerkeurmerken. Keurmerken dus die zich alleen bezig houden met dat ene kleine deeltje van het spectrum, die alleen wensen te kijken naar het biologische en die het verder worst zal zijn of er een faire prijs wordt betaald. Of die uitbuiting van boeren en Niger wel een probleem vinden, maar uitbuiting van boeren in Moldavië of Vledder niet.

Het lijkt misschien onhaalbaar c.q. wereldvreemd, maar hoe vreemd is het eigenlijk. In het wegverkeer vinden we het heel normaal. Daar zijn het toch echt de wegmisbruikers die opdraaien voor hun eigen misdragingen en hoeft geen enkele keurige automobilist te betalen om aan te tonen dat hij/zij  een keurige automobilist is.

dinsdag 21 februari 2012

Streekproducten van ver I

Jan Peter van Doorn wijdt deze in Food for Food week een heel verhaal aan "de groeiende behoefte aan dichtbij". Hij stelt dat voor de gewone mensen ‘grotergrootst’ te groot is geworden. Te ver weg. Te anoniem ook, ondanks alle verwoede pogingen om via de media toenadering te zoeken. En vooral: niet aaibaar.

Daar kunnen wij uiteraard niet aan voorbij gaan als MijnKoeJouwKoe en De Vrije Koe. Want dat is precies waar we mee bezig zijn. Wij denken dat dichtbij wel degelijk haalbaar is, maar alleen niet op een onwaarachtige manier. Het kan geen vernisje zijn over een industrieel concept, geen marketingproza en spreadsheetwerkelijkheid, maar het moet gaan over mensen van vlees en bloed en over producten die met respect worden behandeld en over klanten die serieus genomen willen worden. Klanten ook die het zat zijn dat het grootwinkelbedrijf ze vertelt dat zíj het zijn die zo graag vlees willen met gratis kans op antibioticaresistentie, spruitjes zonder smaak en grootmoeders-hopjes-vla met heel veel spannende chemicaliën.

Afgekloven karakter
Volgens het artikel voelen consumenten zich met name aangesproken door streekproducten en nauwelijks door zaken als duurzaamheid en kwaliteit. Of zijn dat twee kanten van dezelfde medaille? Het gaat er immers om dat streekproducten worden geassocieerd met controleerbaarheid en maatschappelijke waarden. Voor onszelf vertalen we dat met begrippen als authentiek, ambachtelijk en respect. Het zijn - toegegeven - begrippen die te pas en te onpas worden gebruikt, die een wat afgekloven karakter hebben, maar we doen het er maar mee.

Voor ons is duidelijk dat wij alleen bestaansrecht hebben als we authentieke producten leveren, producten die zijn wat ze zijn, waarmee niet is gerommeld. Vanwege het feit dat we werken met dieren kunnen we alleen maar ambachtelijk werken. Immers, elk dier is - zoals ieder mens - anders. Het zijn geen industriële halffabrikaten en dus moet de slager elk dier anders behandelen en leidt dat tot andere snits. Dat is misschien lastig voor het grootwinkelbedrijf, maar voor ons en voor onze klanten is het een pre. Wij willen geen gehomogeniseerde eenheidsworst, maar avontuur op tafel. Die ambachtelijke aanpak, streven naar maximaal dierenwelzijn, zorg voor landschap en natuur, het geven van ruimte aan de boeren en de slagers tenslotte weerspiegelt het noodzakelijke respect.

Grijze pakken die waarde toevoegen
Last but not least streven we dus ook naar lokaal en wel vanwege de aaibaarheid (letterlijk) en de controleerbaarheid. Authenticiteit is namelijk wat anders dan een accountantsverklaring en een bewijs van goed gedrag. De belangrijkste factor in de keten is de primaire producent, met andere woorden, de boer. Die moet zichtbaar en herkenbaar zijn, immers het is zijn product en niet dat van grijze pakken die er 'waarde aan toevoegen'.

Kwaliteit en duurzaamheid werden ook nog genoemd. Misschien moet je dat anders zien en is kwaliteit een onlosmakelijk deel van duurzaamheid, zoals een eerlijke prijs dat is. Duurzaamheid staat en valt namelijk met die hele keten van ecologie tot economie. Als wij alles fantastisch doen, maar ons vlees is geen topkwaliteit, dan houdt het snel op. Wij denken dat de gemiddelde consument, die zoekt naar aaibaarheid, dat heel goed begrijpt.

Klein blijven als streven klinkt tegennatuurlijk, maar is groei om de groei niet minstens zo raar? Aan wiens behoefte wordt daarmee voldaan? Zijn ondernemingen er voor zichzelf of zijn ze er om in een behoefte van hun klanten te voorzien. Het probleem voor kleinschaligheid is natuurlijk wel dat er inmiddels geen infrastructuur meer is voor klein. Dankzij rücksichtslose regelgeving sneefde de ene na de andere slager, bakker en wat dies meer zij. Het winkellandschap bestaat uit uniforme ketens. Boeren moeten gedwongen groeien om te kunnen voldoen aan de behoefte aan betere marges van multinationale zuivelbedrijven. Dat leidt ertoe dat er gemiddeld zes boeren per dag stoppen. Inderdaad, allemaal heel klantgericht. De vraag is alleen: wie is dan die klant? De andere vraag is hoe organiseer je dat? Daarover en over de andere problemen die aan de orden worden gesteld, volgende keer meer....

vrijdag 17 februari 2012

Levensloopkoemoe

Zoiets gun je ook een koe
De Partij voor de Dieren heeft iets bedacht met een wel erg hoog symbolisch gehalte. Naar aanleiding van een koe die is ontsnapt uit een slachthuis in Tzjum is een levensloopregeling bedacht voor het arme dier, Sjoerdje voor intimi.

Een onvervalst staaltje symboolpolitiek van het niveau caviapolitie/boerkaverbod. Een levensloopregeling voor een (1) koe? Dus een regeling die alleen iets doet aan een cause celebre? Ik heb daar moeite mee en het maakt me kriegel. Het doet me denken aan het massale rouwbeklag dat Lady Di ten deel viel en Whitney en Amy. "Zo jong, zo mooi, zo getalenteerd..." Alsof het leven van een naamloze pauper die alleen maar tegenslag heeft gehad of het leven van een nijvere, maar haast onzichtbare en saaie kantoorklerk minder waard is. Je zou juist zeggen dat deze mensen recht hebben op postume hulde (beter te laat dan te nooit), maar goed, het is weer van de duivel en de grote hoop.

Ik heb daar als rechtgeaarde calvinist toch wat problemen mee. Niet dat ik zelf geen, aan ruggegraatverweking lijdende, sentimentalist ben, maar soms moet je  rationeel zijn. Want de consequentie van een rechtvaardiger 'levensloopregeling' zou zijn dat we elke uitgemolken koe gaan opvangen en dus ook de fokzeugen, schapen, geiten, postduiven.. en wat te denken van alle stierkalfjes, rammetjes en bokjes. Mij lijkt dat allemaal verre van duurzaam en praktisch niet uitvoerbaar.

Misschien kan de PvdD zich beter concentreren op zaken die er echt toe doen. Zo hoorde ik vandaag weer dat onze Nederlandse regelgeving op gebied van dierenwelzijn van dien aard is dat je maar beter biologisch varkensvlees uit België kunt halen tenminste als je dierenwelzijn relevant vindt. Zoals bekend zijn er duurzaamheidsexperts die dierenwelzijn zooo Hollands vinden dat dat geen issue kan zijn...

dinsdag 7 februari 2012

Sociaal eten

Gedekt voor een persoon
Gisteren heb ik nog een licht intimiderend betoog (althans, dat intimiderende was de bedoeling) afgestoken over het nut van tafelmanieren. Het was meer specifiek gericht aan mijn jongste zoon die nogal exhibitionistisch kauwt.

Vandaag schrijft Food for Food over de trend dat eten weer sociaal wordt. Dat heeft - tot mijn teleurstelling - niets te maken met zaken als mond dicht tijdens het kauwen en niet met volle mond praten, maar alles met het feit dat samen eten tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend is en dat met name in grote steden mensen initiatieven ontplooien om weer samen aan de dis te gaan. Overigens lijkt het me dat redelijke tafelmanieren dan wel een pre zijn.

Uiteraard is dat een positieve trend. Ik denk dat het bijna altijd goed is als iets wordt ondernomen tegen de anonimisering van de samenleving. Toch had ik nóg liever gezien dat in het artikel een lans zou worden gebroken voor het samen eten binnen gezinsverband. Ik heb namelijk het sterke vermoeden dat dat heel veel beter zou zijn voor de volksgezondheid.

Scheikundedoos
Samen eten en dan uiteraard ook zelf koken lijkt me een goede remedie tegen de overconsumptie van prefabfood, van die treurige instanthappen die zo uit de vriezer in de magnetron kunnen. Van dat spul dat geen aanleiding geeft tot gesprekstof, dat de maag vult en daarmee basta. Spul ook dat alleen kan bestaan dankzij toevoegingen die eerder aan een scheikundepakket doen denken dan aan groenteboer, kruidenier of slager en waarvoor driftig suiker en zout bijgemengd moet worden om de magere kwaliteit van de ingrediënten te compenseren.

En van die suiker en dat zout, dat we zo ongemerkt in veel te grote hoeveelheden binnenkrijgen worden we collectief te dik en te wanstaltig. Want denk nu echt niet dat dat komt doordat we te veel vet eten en aardappelen moeten mijden... Nee, dat het aan de nutriënten ligt, zoals zoveel mensen geloven, dat gaat er bij mij niet in. Doordat het eten zo vreugdeloos is zoeken we het onwillekeurig in de kwantiteit in plaats van in de kwaliteit. Misschien in de vage veronderstelling dat ons beloningscentrum toch nog een een keer verrast gaat worden.

Cognitieve dissonantie
Het is de asocialisering van het eten, het feit dat eten een soort onderbreking van belangrijker zaken is geworden en dus geen tijd en aandacht mag kosten, die maakt dat we teveel eten. De vraag is ook of we daar als menselijke soort zijn ingesteld op een bestaan waarin eten een bijzaak is. Sinds ons ontstaan als soort hebben we ons - evenals andere dieren - het grootste deel van de tijd voornamelijk bezig gehouden met eten. Pas de laatste anderhalve eeuw (beetje afhankelijk van de sociale klasse) is eten geen dagvullende bezigheid meer. De vraag is of we dat aankunnen. Oerreflexen zijn nogal hardnekkig en de oorzaak van veel cognitieve dissonantie. Zo zijn we nog steeds banger voor onschuldige spinnetjes en donkere bossen dan voor steden en auto's

Daarom zou ik graag een lans breken voor samen eten en zelf koken en dat ik onder dat laatste iets anders versta dan het in een magnetron schuiven van prefabfood of het openscheuren en -draaien van zakjes en potjes mag duidelijk zijn.

maandag 30 januari 2012

Horror op polderniveau

Ik geef toe, dat polderniveau doet het kippenvelgehalte al meteen ernstig afnemen, maar desalniettemin, ik ben zelf wel even geschrokken zaterdag.

Omdat het als apostel van MijnKoeJouwKoe en De Vrije Koe goed is om met beide voeten stevig in de zware klei te staan, bevind ik me regelmatig in een slagerij. Zo was ik daar zaterdag omdat er gehakt gedraaid moest worden. Tevens had slager Bert Vlot hamburgers voor ons gemaakt. Echte, zonder rare toevoegingen. Die hamburgers moesten nog wel even worden verpakt en diepgevroren.

Nadat ik klaar was met het draaien en verpakken trof ik Bert aan in de vriescel. Hij was onze spullen op rekken aan het uitspreiden opdat ze optimaal zouden bevriezen. Ik bood aan dat  van hem over te nemen en niet veel later zat ik bij minus 30ºC op mijn knieën bij een rek om het vlees netjes over de rekken te verdelen. Hoewel het geen werkje is dat veel denkkracht vereist, ging ik er toch helemaal in op.

Koelbloedig
Toen ik klaar was draaide ik me om en constateerde ik dat de deur van de vriescel dicht was. Potdicht. Ik duwde tegen de deur en - zoals verwacht - hij gaf geen krimp. Zoals een modern mens betaamt checkte ik meteen mijn mobiel. Zoals verwacht - wederom kreeg ik gelijk - bleek deze geen bereik te hebben. Koelbloedig - dat kostte weinig moeite bij -30ºC - ritste ik meteen alle ritsen dicht en zette ik mijn capuchon op. Daarna bedacht ik me dat er een gerede kans was dat niemand die dag, laat staan op zondag enige aanleiding zou kunnen zien om een blik te werpen in de vriescel. Dat was geen opwekkende  gedachte, maar ik kreeg het er wel warm van.

Ik wist toen ook niet veel meer te doen dan nog wat vaker en harder tegen de deur te duwen. Bonken en schreeuwen leek me gezien het isolatiepakket vooralsnog zinloos. Dat was maar goed ook, want ineens vroeg ik me af of het wel een scharnierende deur was. Ik kon het me echt niet herinneren. Maar door voorzichtig trekken ontdekte ik dat het inderdaad een schuifdeur was.

Hamburgertest
Thuis heb ik mijn twee zonen de eerste echte Vrij Koe Hamburger laten proeven. Ze konden hem vergelijken met iets soortgelijks van een of andere super. De hamburger van Vlot heeft met vlag en wimpel gewonnen. Zo zeer zelfs, dat mijn jongste er inmiddels een dagtaak van heeft gemaakt om te vragen naar meer en vaker.

woensdag 25 januari 2012

Spar: een vijandbeeld valt in gruzelementen

In vorige blogs heb ik Spar meedogenloos op de korrel genomen vanwege hun Uit-de-streek producten en dan met name de eieren. Dat leidde tot een uitnodiging van Spar om eens te komen kijken bij de betreffende boer. Dat is er nog niet van gekomen wegens niet nader te benoemen redenen, maar laten we zeggen dat het iets te maken heeft met gebrek aan sneuvelbereidheid.

Gisteren stuitte ik in de Spar op een zak chips: Uit de streek. Ik rook meteen bloed, pakte de zak uit het schap, schamperde over de vermelding dat ze hoogstpersoonlijk door Mariska waren gebakken, maar toen viel mijn oog op Henk. Een vijandbeeld viel in gruzelementen.

De chips bleken namelijk afkomstig van 'aardappelteler en chipsmaker' Henk Scheele uit 's Gravendeel. De allereerste keer dat ik me professioneel met streekproducten heb bezig gehouden was in opdracht van Henk. En als Henk zijn naam ergens aan verbindt, dan is het bonafide. Dan zijn het ook echt ambachtelijke chips.

Hoe dat met die eieren zit, weet ik nog niet, maar het zou zomaar kunnen dat ook daar een goed verhaal achter zit. Wat in elk geval wel duidelijk is, is dat ik binnenkort naar Oirschot ga kijken bij de eierboer van Spar.

Lex

Wordt vervolgd


donderdag 19 januari 2012

Kiloknallers en verlammende woorden

Op twitter ontspon zich enige tijd gelden een discussie tussen boer Henk Heijerhof en Marianne Thieme, waarbij de boer zich verzette tegen de negatieve benadering van boeren door de PvdD. Hij is van mening dat de schuld bij de supers gezocht moet worden. Marianne twittert daarop: "boeren zouden met ons tegen de kiloknallers moeten vechten. Mens en dier zijn slachtoffer, ook de boer!"

Het zijn mooie woorden. Ik zie manhaftig en eendrachtig strijdende burgers, boeren en politici. Kruitdampen. Veldflessen die van mond tot mond gaan en meerstemmig gezongen krijgsliederen. Mens en dier zijn slachtoffer, ook de boer!

Woorden met een verlammend effect
Het zijn helaas wel mooie woorden met een verlammend effect. Want is meneer de kiloknaller of mevrouw de Super dan geen mens? En is niet de consument minstens zo schuldig? Die is immers graag bereid om de hoofdprijs te betalen voor een nieuw mobieltje, weekendje Landal of damestasje met merknaam. Maar tegelijkertijd vindt die consument (u en ik dus) drie of vier euro voor een kilo kip of varken heel normaal.

Tja, als iedereen schuldig is, is niemand schuldig en zo kunnen we rustig weer over tot de orde van de dag. En als het een keer tot een discussie komt, kunnen we lekker naar elkaar wijzen.

Kettingzaag
Ik blijf het ondertussen maar merkwaardig vinden. Op mijn grasmaaier en kettingzaag is bijna geen plaats voor alle waarschuwingsstickers. Na enige studie ontdek je dat je de apparaten niet mag bedienen als je drugs en/of alcohol hebt genuttigd, nog geen 18 bent, geen gehoorbescherming gebruikt, dat je niet in ledematen mag zagen, dat je met je vingers van het draaiende mes af moet blijven, dat de inhoud van de brandstoftank niet geschikt is voor menselijke consumptie, dat de boel kan ontploffen en nog heel veel meer.

Er zal wel een overheidsorgaan zijn dat dit allemaal verplicht. En er zullen ergens op de wereld best wel een paar mensen te vinden zijn dit dit alles zelf niet kunnen bedenken.

Van diezelfde overheid hoeven we echter niet te weten welke supers met MRSA en ESBL besmet vlees aanbieden. We hoefden ook niet te weten welke bedrijven indertijd met q-koorts kampten. Dit heeft al geleid tot de nodige sterfgevallen en daar zal het niet bij blijven. Raar en onverantwoord? Ja.


Misdadige lichtzinnigheid
De tragiek van het geheel is dat een individuele boer vaak geen keuze heeft. Rüchsichtsloss stoppen met preventieve antibiotica is voor een individuele boer vaak geen optie. Extra kosten maken voor meer welzijn van zijn dieren leidt tot hetzelfde effect. Zijn rendement - voor zover dat niet al negatief is - duikt tot onder zijn break-even point. Voor een individuele super is het al evenmin een optie om van de ene op de andere dag te stoppen met voordelig geprijsd vlees. Immers, dan is hij eveneens binnen de kortste keren failliet en overgenomen door de concurrent die gewoon is doorgegaan met z'n kiloknallers.

De gemiddelde boer wil echt niet dat humane antibiotica hun werking verliezen door de grootschalige toepassing van antibiotica in zijn bedrijfstak. De gemiddelde supers wachten ook echt niet op de dag dat simpele infectieziektes hele volksstammen uitroeien. Maar zoals gezegd, we lijken gevangen in een systeem waarin iedereen op iedereen zit te wachten. De enige die er echt wat aan kan doen is toch echt de overheid. Die kan de dodelijke omhelzing verbreken. Die overheid zal' moeten laten zien dat  voedselveiligheid ook betekent dat MRSA en ESBL bij de bron worden aangepakt. Zeggen dat de markt het werk moet doen is niet alleen naïef maar grenst aan misdadige lichtzinnigheid.

Onderstaand de prijzen voor vleeskuikens per kilo levend gewicht (tussen €0,90 en €0,95)














donderdag 12 januari 2012

Rund

Gisteren wilde ik vol goede moed ten strijde trekken tegen een massa onrecht in de wereld. Aanleiding was een twittertwist tussen @mariannethieme en @heijerhof over de bedenkelijke rol van supers, kiloknallers, boeren, voorwaarden vooraf (of niet), de rol van de overheid (of niet). Daarnaast een groot artikel in de Volkskrant over hoe werknemers in de vleesindustrie worden behandeld. Maar goed, er zijn zo van die dagen dat je de juiste toon niet vindt of dat je leidt aan een teveel aan zelfrelativering.

Bovendien had ik een dag eerder lekker gekookt uit RUND, van John Torode. Ik kreeg het van Cynthia van DeVrijeKoe. Het boek had een betere vertaler verdiend, maar het biedt wel heel veel inspiratie in de vorm van 100 recepten die op een aanstekelijke manier zijn neergepend. Misschien dat zoiets me ook wel te vrolijk maakt voor een ernstige poging tot bestorming van barricades en waaghalzerige sprongen in bressen.

Uit het boek heb ik 'De beste aardappels uit de oven' gemaakt. Daarvoor heb ik een half potje van mijn gekoesterde griebenschmalz gebruikt. Ik denk dat dat een doodzonde is, maar het leverde wel de lekkerste aardappels ooit op. Daarnaast heb ik - speciaal voor mijn zonen - hamburgers gemaakt met oystersaus en ketchup in plaats in plaats van peper en zout en ook dat was een ontdekking. Een klein probleem was wel dat ik geen ketchup in huis had, maar gelukkig is dat snel gemaakt.

Binnenkort ga ik ook Gestoofd rundvlees met knoedels proberen en een Thais recept met vang. Een aanrader dus. De vang is een lastig stuk vlees waarmee je wat moet doen om het eetbaar te krijgen en dus een reden te meer om er mee aan de slag te gaan.

Het is dat ik zo naar slagerij Vlot moet, want anders zou ik hier nog wel een recept aan hebben toegevoegd, maar dat houdt u nog te goed.

RUND
John Torode
Uitgeverij Van Dishoek
ISBN 978-90-475-0832-8

maandag 9 januari 2012

Gegarandeerd mals

De Weylander koe?
Weylander is het premium rundvleesassortiment. Weylander producten kenmerken zich door een vast gewicht, zijn per stuk verpakt en gegarandeerd mals. Zomaar een quote uit een persbericht en waarschijnlijk niemand die er iets aan opvalt. Prima toch, lekker makkelijk ook. Maar als je wel eens aanwezig bent geweest bij het uitbenen van een dier, dan realiseer je je dat elk individueel dier anders is.

Een vast gewicht, per stuk verpakt én gegarandeerd mals. Alsof we het over koffie hebben, auto's of electronica. Ergens best wel heel knap dat ze dat allemaal kunnen garanderen. De meeste koeien die ik ken zijn niet vierkant dus hoe dat dan werkt met die vaste gewichten, is me een raadsel. Tenzij alle snits anders van vorm zijn, maar dat maakt het leven van de kok er bepaald niet makkelijker op. Heel veel weggooien is een andere optie, maar dat ligt ook niet helemaal in de lijn der verwachtingen. Blijft over plakken en knutselen. Daarmee komt het 'garanderen' van malsheid ook meteen binnen handbereik. Maar goed, daar moet je van houden en ik hou er niet van. Daarnaast associeer ik het ook niet met het etiket 'premium', maar eerder met suspect vlees van Duitse discounters als Aldi en Lidl.

Met mals is sowieso iets raars aan de hand. Vlees moet altijd maar mals zijn in dit land. Alsof we een land zijn vol kukidentklanten of types die zich nooit helemaal hebben kunnen losmaken van de olvarit. Gelukkig stond er in de Volkskrant van 6 januari een heel aardig stuk over onglet of te wel longhaas. De Belgische chef Jeroen Meus breekt daarin een lans voor dit vlees met een grove draad. Hij geeft aan dat hij juist graag vlees heeft waarop je moet kauwen omdat dan de smaak goed loskomt terwijl de meest malse stukken juist de minste smaak hebben. De Belgen hebben de longhaas inmiddels ontdekt, maar hier in Nederland verdwijnt hij in de kookworst.

zondag 8 januari 2012

Spar parasiteert

Boerenbedrog krijgt een nieuwe betekenis
Streekproducten bestaan niet en dat heeft de Spar heel goed begrepen. Immers, elk product komt uit een streek, maar de ene streek voegt wat toe aan de beleving en over de andere streek (zeg de Maasvlakte) kan je maar beter zwijgen.

Na een aarzelende start geeft Spar nu vol gas met Spar uit de streek. Er is nu zelfs tandbederf uit de streek te koop.. in de vorm van kaneelkussentjes e.d. Denk bij streek overigens niet meteen aan lokaal, tenzij je bereid bent wel heel ruim te denken. Denk ook niet aan ambachtelijk en kleinschalig.

Ik wijdde al eerder een blog aan dit fenomeen met als titel Uit de Rotstreek. In feite parasiteert Spar op het imago van het streekproduct en dat doet ze op een wel heel cynische wijze. Dat imago is door ambachtelijke, bonafide kleine producenten heel langzaam opgebouwd en als het aan de spar ligt gaat ze daar maximaal van profiteren ten koste van diezelfde kleine producenten. Een onvervalst staaltje van parasitisme dus van Spar (Sparasitisme).

Ik moet toegeven ze doen dat heel slim. Ze kopen bijvoorbeeld eieren in van een gangbare boer die aan scharreleieren doet. U weet wel, 17 kippen per vierkante meter, afgeknipte snavels en een ster van de Dierenbescherming wegens beter leven... De doos krijgt een mooie wikkel met een tevreden lachende boer erop die verliefd naar wat kippen kijkt.

De slimmigheid zit hem echter niet zozeer in de verneukeratieve plaatjes, maar in de prijs. De eieren zijn per doos €0,10 duurder dan biologische. Als dat geen pure winst is... nee, niet voor de boer (lijkt mij althans zeer onwaarschijnlijk) en al helemaal niet voor de kip. De consument denk tijdens zijn jachtige supermarktbezoek niet minder dan een goede daad te verrichten. Hij ziet een etiket van de dierenbescherming inzake beter leven ziet daarnaast een doos biologische eieren die goedkoper zijn. Het ligt voor de hand te denken dat de duurste eieren de meeste maatschappelijk winst opleveren en dus kiest de consument die het beste met de wereld voor heeft voor de duurste eieren.Maar de enige die er echt bij wint is uiteraard Spar zelf.

zaterdag 7 januari 2012

Onverdund machtsdenken

Bespiegeltje aan de wand, wie is de machtigste in het land? Zomaar een artikel in het economiekatern van de Volkskrant. Het gaat over hoe Albert Heijn (AH), omgaat met zijn franchisenemers. Een artikel dat ik normaliter niet zou lezen, maar als je zelf moet nadenken over franchiseformules is alles wat je kunt pikken of lenen mooi meegenomen.

Het geval is, dat AH zijn Franchisenemers in de wielen rijdt (althans volgens het artikel). Ondernemers die het goed doen en die een zaak van een andere franchisenemer willen overnemen krijgen geen toestemming. AH wil die zaak liever zelf in handen krijgen. Dat lijkt logisch, want dan telt de omzet  van die vestiging harder mee in de cijfers van het concern. Het is ook wel een staaltje onverdund machtsdenken, spreadsheetmanagement, unfair en kortzichtig.

Bonuskaartplannen
Wat het geheel zo leuk maakt is dat het volgt op AH's bonuskaartplannen. Het concern wil geld gaan slaan uit de informatie door bezitters van de bonuskaart maatgesneden aanbieding per mail te kunnen doen. Dat scheelt ze advertentiekosten en verstevigt hun positie ten opzichte van  leveranciers die nu nóg afhankelijker worden van AH. Het is immers informatie die zijn ook wel zouden willen hebben.

Tel daarbij op de stevige en comfortabele positie die AH heeft als het gaat om het bedingen van kortingen bij de inkoop alsmede het feit dat in sommige stadswijken, maar ook in dorpen AH in feite de  enige supermarkt is en er tekent zich een beeld af waar je vraagtekens bij kunt plaatsen.

Point-of-no-return
Maar misschien zijn we  reeds voorbij het point-of-no-return. Immers, toen Jumbo bij de laatste overname de nummer 2 werd van de supermarkten vroegen sommigen zich bezorgd af of dat wel mocht van de NMa. Dat het logischer zou zijn je iets af te vragen bij de #1, kwam al bij niemand meer op.

Misschien zou men zich bij AH eens moeten gaan verdiepen in Corporate Effectuation en wat minder angstig zijn voor het succes van anderen. Anderen, die in een zeer belangrijke rol bijdragen aan het succes van het concern, anderen die je ook echt nodig hebt om succesvol te blijven.

vrijdag 6 januari 2012

Kippensoap

Als het allemaal niet zo triest was, zou je er haast een lachstuip van krijgen, van de kippensoap die de staatssecretaris opvoert.

Hoewel het afknippen van snavel sinds 2001 verboden is, heeft de sector indertijd tien jaar uitstel gekregen voor onderzoek. Die gedoogperiode liep eind vorig haar af, maar recent kreeg ze toestemming nog tien jaar langer onderzoek te doen en ondertussen mag worden doorgegaan met het afknippen of branden van snavels. Pijnlijk voor de geloofwaardigheid van het ministerie, pijnlijker voor de kippen.

Staatssecretaris vreest dierenleed
Gelukkig leven de dieren maar kort (iets meer dan een maand). Beetje jammer, dat hun einde te vaak disproportioneel lang duurt. Veelal leven ze nog als ze aan de slachtlijn worden gehangen. Voor het 'verdoven' gebruikt de industrie namelijk een stroombad. Ze krijgen daarin een stroomstoot van minimaal 100 milliampère, vaak echter valt die stroomstoot zo licht uit - tot 20mA - dat de kip gewoon bij bewustzijn blijft. Een alternatieve methodiek, de kopverdover, biedt geen soelaas, want de industrie wil er niet aan. Naar verluidt omdat het allemaal te traag gaat. Kwestie van er een paar naast elkaar plaatsen lijkt me zo.

Dus staat de staatssecretaris gebruik van het stroombad gewoon toe. Want hij vreest economische schade en dierenleed. Ja, u leest het goed, dierenleed. Want het zou zomaar kunnen zijn dat de kippen dan in het buitenland worden geslacht en dat is door de langere transporttijd nadelig voor het dierenwelzijn... apocrief, huichelachtig, ongeloofwaardig of een bewonderenswaardig voorbeeld van politieke vaardigheid?

Goede soap
En zoals dat hoort bij een goede soap... het is nog lang niet over. Meneer Bleker wil de sector per 1 september verplichten om de stroomsterkte op te voeren. Dan zou de verdoving wél zijn gegarandeerd, maar nu doet hij dat nog niet, want een hoger ampèrage leidt tot bloedingen en dus tot onverkoopbare kippen.

De vraag die nu knaagt is of er tussen nu en 1 september iets verandert aan de fysiologie van de kip zodat bloedingen uitblijven, krijgen we met EU-steun een nieuwe kipcampagne om ons warm te maken voor bloederige kip of horen we op 1 september dat de sector nog even mag studeren op...

Komende afleveringen: Niet alleen  snavels worden verwijderd - Verboden legbatterijen mogen toch? - Blijft de Dierenbescherming zo kwistig met haar sterren?

Hoog tijd voor MijnKipJouwKip of de Vrije Kip.

woensdag 4 januari 2012

Maximum brain damage

Ik voelde me al wat kwakkelig en na het lezen van een artikel over een rechtszaak wegens dumpster diving (eetbaar eten uit de afvalcontainers van supers vissen) en een Frans verbod op gebruik van eigen zaad lijkt spoedig herstel een ijle illusie.

Het lijken twee zeer verschillende zaken, maar de kern is dat het in beide gevallen gaat over een het uitrekken van het eigendomsrecht. Ben je nog eigenaar van iets wat je weggooit of wat je hebt verkocht? Franse boeren mogen binnenkort geen zaad meer gebruiken dat ze zelf hebben geoogst. Het betreft weliswaar alleen zogeheten gecertificeerde gewassen, 1.600 van de ongeveer 5.000 die worden verbouwd, maar die 1.600 maken 99% uit van het areaal. De minister in kwestie vindt het volkomen logisch dat dit bij wet zo is vastgelegd. Hij vergelijkt het met het intellectueel eigendomsrecht en de bescherming daarvan.

Ingezakte muffins
Het Belgische OM is ook al zo begripvol voor ondernemersbelangen. Zes maanden gevangenisstraf voor de 'diefstal' (met geweld) van twee zakken ingezakte muffins. De betreffende supermarkt, GB, vindt de diefstallen ontoelaatbaar omdat mensen ziek kunnen worden van het eten van voedsel uit hun afvalcontainers en dan zijn zij aansprakelijk. Als remedie zijn sommige supermarkten er dus toe overgegaan weggeworpen voedsel te besprenkelen met gif... [kennelijk niet strafbaar]

De beklaagde geeft aan dat juist het massale dumpen van eten een misdrijf is. In België betreft het 3,6 miljoen ton dat jaarlijks door bedrijven en consumenten wordt weggegooid. In Nederland zou het zelfs om 9,5 miljoen ton gaan.

Dat intellectueel eigendom wordt beschermd, vind ik logisch Ik baal er zelf ook van als mensen on organisaties aan de haal gaan met een tekst, ontwerp, idee of concept van mij. Maar een zaadje is een object zoals een auto dat is. En alleen met de juiste zorg wordt dat zaafje een plant en het vruchtgebruik zou geheel en al moeten toevallen aan degene die daar zorg voor draagt. Bovendien worden de bloemen die uiteindelijk de zaadjes opleveren niet per se bestoven door zaad van dezelfde leverancier.

Maar goed, kennelijk zijn de zaadveredelaars erg overtuigend. De verontrustende vraag blijft of nu ook anderen gebruik gaan maken van deze jurisprudentie.