Spreadsheetsimplisme

Van het een komt het ander. We lezen een boek over een meneer die zich probeert te ontworstelen aan de supermarktroutine. Die een jaar lang manmoedig heeft gepoogd geen gebruik te maken van de supermarkt. Ongeveer tegelijkertijd worden we aangevallen door een meneer die van mening is dat we erg fout bezig zijn door spullen te laten bezorgen door een gangbaar koeriersbedrijf (olieslurpend blik).

Maar wij dachten dat we juist wel goed bezig waren door kleinere, duurzame producenten en importeurs te helpen hun klanten te vinden. En ja, die zitten, evenals hun klanten verspreid door het hele land. Vaak ver weg van treinstations en dan gaat het ook nog om - zoals dat heet - dunne stromen. Supers doen dat heel veel beter, met een uitgekiend netwerk van hubs & spokes, dikke stromen, optimale rationalisatie met zo min mogelijk leveranciers, zoveel mogelijk homogeniteit en houdbaarheid en zo min mogelijk concurrentie.

Mallotigheden als keuzevrijheid
Op het eerste gezicht dragen ze maximaal bij aan een duurzame samenleving door maximale reductie van emissies en energieverbruik. En het zou allemaal nog beter kunnen, minder hubs, dikkere spaken, nóg minder leveranciers en minder - liefst geen concurrentie. En als je het echt super goed wilt doen, moeten we ook eens af van die mallotigheden als keuzevrijheid in wonen en eten.

De opvatting van die meneer die ons aanviel past wat ons betreft wel in de totalitaire of collectivistische opvatting, waarbij het belang van het collectief van groter belang wordt geacht dan het belang van het individu. En wij denken, met alle respect, dat het een veel gemaakte denkfout is.

Helaas is het sowieso de fout die veel mensen met een mening over duurzaamheid maken. Door in te zetten op één specifiek onderdeel van duurzaamheid (zoals energieverbruik/uitstoot) en andere elementen gemakshalve over het hoofd te zien. Denk hierbij aan biodiversiteit, sociale/economische duurzaamheid (fairtrade), gezondheidsaspecten, cultuur/landschap, dierenwelzijn of andersom natuurlijk.

Gratis onderwijs
Het leidt ook tot een soort spreadsheetsimplisme. Waarbij een verwaarloosbare verbetering op gebied van welzijn voor heel veel dieren (miljoenen kippen die vijf dagen langer leven) relevanter wordt geacht dan een optimaal buitenleven voor heel veel minder dieren. Dit doet ons altijd denken aan die totalitaire systemen, die afwezigheid van elementaire mensenrechten verdedigen door te wijzen op het feit dat burgers die keurig in de pas blijven lopen tenminste wel recht hebben op gratis onderwijs en medische zorg.

We geven toe dat het haast logisch lijkt. Vier miljoen varkens die 25% meer levensruimte krijgen, zal vast een groter getal opleveren dan 300 varkens die het hele jaar door buiten kunnen wroeten. Aan de andere kant is 25% van niks nog steeds niks. Verder is het vervelende van de grote getallen dat die vaak samenhangen met grote belangen. Dus wordt wordt die 25% van niks onthaalt op veel trompetgeschetter, loftuitingen van de Dierenbescherming en wat dies meer zij. Die varkens komen ook haast als vanzelf in aanmerking voor een ster terwijl ze hun kont nog steeds niet kunnen keren.

Het wrange is dat dat trompetgeschal, laat staan zo'n ster (of twee of drie) niet is weggelegd voor varkens, kippen of koeien die het écht goed hebben en die bij een ambachtelijke, lokale - zelfslachtende - slager eindigen. Want 'het systeem' is niet ingesteld op kleine bedrijven, net zo min als dat kleine bedrijven met echt 'gezondere' producten zich zo'n groen of blauw vinkje kunnen veroorloven*. Wij vinden dat allemaal behoorlijk onrechtvaardig.

Zie ook: Weg van de Supermarkt
* De stichting Ik Kies Bewust (van het Vinkje) beweert wat anders, maar als u wat tijd over heeft raden we u aan om even te kijken of u op hun deelnemerslijst een kleine onderneming kunt vinden.