Sociaal eten

Gedekt voor een persoon

Gisteren heb ik nog een licht intimiderend betoog (althans, dat intimiderende was de bedoeling) afgestoken over het nut van tafelmanieren. Het was meer specifiek gericht aan mijn jongste zoon die nogal exhibitionistisch kauwt.

Vandaag schrijft Food for Food over de trend dat eten weer sociaal wordt. Dat heeft - tot mijn teleurstelling - niets te maken met zaken als mond dicht tijdens het kauwen en niet met volle mond praten, maar alles met het feit dat samen eten tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend is en dat met name in grote steden mensen initiatieven ontplooien om weer samen aan de dis te gaan. Overigens lijkt het me dat redelijke tafelmanieren dan wel een pre zijn.

Uiteraard is dat een positieve trend. Ik denk dat het bijna altijd goed is als iets wordt ondernomen tegen de anonimisering van de samenleving. Toch had ik nóg liever gezien dat in het artikel een lans zou worden gebroken voor het samen eten binnen gezinsverband. Ik heb namelijk het sterke vermoeden dat dat heel veel beter zou zijn voor de volksgezondheid.

Scheikundedoos
Samen eten en dan uiteraard ook zelf koken lijkt me een goede remedie tegen de overconsumptie van prefabfood, van die treurige instanthappen die zo uit de vriezer in de magnetron kunnen. Van dat spul dat geen aanleiding geeft tot gesprekstof, dat de maag vult en daarmee basta. Spul ook dat alleen kan bestaan dankzij toevoegingen die eerder aan een scheikundepakket doen denken dan aan groenteboer, kruidenier of slager en waarvoor driftig suiker en zout bijgemengd moet worden om de magere kwaliteit van de ingrediënten te compenseren.

En van die suiker en dat zout, dat we zo ongemerkt in veel te grote hoeveelheden binnenkrijgen worden we collectief te dik en te wanstaltig. Want denk nu echt niet dat dat komt doordat we te veel vet eten en aardappelen moeten mijden... Nee, dat het aan de nutriënten ligt, zoals zoveel mensen geloven, dat gaat er bij mij niet in. Doordat het eten zo vreugdeloos is zoeken we het onwillekeurig in de kwantiteit in plaats van in de kwaliteit. Misschien in de vage veronderstelling dat ons beloningscentrum toch nog een een keer verrast gaat worden.

Cognitieve dissonantie
Het is de asocialisering van het eten, het feit dat eten een soort onderbreking van belangrijker zaken is geworden en dus geen tijd en aandacht mag kosten, die maakt dat we teveel eten. De vraag is ook of we daar als menselijke soort zijn ingesteld op een bestaan waarin eten een bijzaak is. Sinds ons ontstaan als soort hebben we ons - evenals andere dieren - het grootste deel van de tijd voornamelijk bezig gehouden met eten. Pas de laatste anderhalve eeuw (beetje afhankelijk van de sociale klasse) is eten geen dagvullende bezigheid meer. De vraag is of we dat aankunnen. Oerreflexen zijn nogal hardnekkig en de oorzaak van veel cognitieve dissonantie. Zo zijn we nog steeds banger voor onschuldige spinnetjes en donkere bossen dan voor steden en auto's

Daarom zou ik graag een lans breken voor samen eten en zelf koken en dat ik onder dat laatste iets anders versta dan het in een magnetron schuiven van prefabfood of het openscheuren en -draaien van zakjes en potjes mag duidelijk zijn.