dinsdag 28 april 2015

Foute Joules en calorieën

Waar is de tijd, dat eten een simpele aangelegenheid was. Waarin we geloofden dat je zo sterk werd als Popeye door spinazie te eten. De tijd waarin we dachten dat er met toetjes van Dr. Oetker niks mis kon zijn vanwege de indrukwekkende titulatuur van meneer.

Inmiddels zijn we het spoor een beetje bijster. Moeten we blind varen op het Voedingscentrum of doen we er beter ons aan te sluiten bij de paleogelovigen of quinoakauwers? Eigenlijk was het enige waar we nog een beetje vertrouwen in hadden de aanduiding van het aantal calorieën. Maar ook dat blijkt een misvatting...

Calorimeter
Nou ja, helaas moeten we al meteen gaan nuanceren, als het om junkfood gaat, klopt het allemaal best aardig. Maar proteïne, noten en alles waar veel vezels in zitten, leveren tot veelal minder dan 25% energie op dan algemeen wordt aangenomen en dan op de verpakking is aangegeven.

De meetmethode waarop de getallen zijn gebaseerd, dateert uit het einde van de 19e eeuw en is ontwikkeld door Wilbur Atwater. In de loop der tijd zijn er wat kleine aanpassingen gedaan, maar het principe bestaat er nog steeds uit dat voeding wordt verbrand in een zogenaamde calorimeter. De verbrandingshitte wordt daarin geabsorbeerd door water. Een calorie is daarbij precies de hoeveelheid energie die nodig is om een gram water een graad Celsius warmer te maken.

Slordig met eten
Het systeem werkt redelijk goed bij voeding die makkelijk door het lichaam wordt opgenomen, waarbij alle aanwezige energie direct beschikbaar komt voor het lichaam. Denk hierbij aan suikers. De afgelopen decennia hebben wetenschappers echter geconstateerd dat het lichaam vaak een aanzienlijke hoeveelheid energie nodig heeft voor de vertering van voeding die minder makkelijk verteerbaar is (lijkt ons een open deur). Denk in dit geval aan vlees en noten, maar ook aan bepaalde groenten.

Bovendien gaat het lichaam vaak wat slordig met eten om en verlaat een deel van de voeding ons lichaam in ongebruikte vorm. Aldus levert bijvoorbeeld een portie amandelen niet 160kcal oplevert, maar slechts 120kcal.

Wilbur Atwater
Administratief en politiek gedoe
Toch zijn sommige voedingskundigen geen voorstander van het aanpassen van de labels. Dit zou maar aanleiding geven tot een toename van de consumptie van amandelen en vlees en... (uh, andere zaken die geen junk food zijn?) terwijl we juist minder moeten gaan eten. Wij denken dan 'zucht'.

Een ander argument om toch vooral niets te doen luidt, "Het oude systeem wordt in de meeste ontwikkelde landen toegepast en het zou maar leiden tot een hoop administratief en politiek gedoe om deze veranderingen in gang te zetten." Maar wacht even, waarom moesten we dan wel alle etiketten aanpassen in verband met de allergenen en moeten we per december 2016 op alle etiketten ook de voedingswaarde aangeven inclusief de energiewaarde in foute kiloJoules en kilocalorieën...

Geen vertrouwenscrisis veroorzaken
Maar, zo wordt ons begripvol uitgelegd, "We moeten ook geen vertrouwenscrisis bij consumenten willen veroorzaken". Die kan maar beter wel naar het etiket kijken, ook al staat daar onzin op, dan niet. Eerlijk gezegd had ons dat een gepatenteerd recept geleken voor het ondermijnen van vertrouwen in de voedingsindustrie, maar de vraag is wie die branche überhaupt nog vertrouwt.
Photo


Geen opmerkingen:

Een reactie posten