vrijdag 28 maart 2014

En toen begon het grote knagen

In The Guardian stond deze week een artikel dat nogal wat ophef heeft veroorzaakt. In het artikel veegde Joanna Blythman de vloer aan met de overheidsinstanties die ons vertellen hoe we gezond moeten eten. Ze heeft met name een probleem met de hardnekkigheid waarmee deze instanties, tegen beter weten in, vasthouden aan achterhaalde inzichten.

We schreven daar reeds iets over onder de titel Spekkie naar ons bekkie. Daarna hebben we het artikel uit de losse pols vertaald en meteen maar een vertaalslag gemaakt naar de Nederlandse situatie. En toen begon het grote knagen.

Primitieve insteek
Joanna is een onderzoeksjournaliste en heeft haar sporen verdient als het gaat over voeding. Het artikel leek me tijdens het vertalen toch nét iets te stellig. Onze vaste volgers weten dat we helemaal niks op hebben met het Voedingscentrum, rare en andere keurmerken of de uitwassen van de lobbycratie.

Maar om te stellen dat we boter moeten eten omdat de levensmiddelenindustrie zo vaak ons vertrouwen heeft beschaamd dat ze nooit meer vertrouwd mogen worden, gaat ons te ver. Het is te makkelijk en wel erg kort door de bocht. Niet dat we ooit margarine of iets dergelijks eten, maar zo'n algemene verkettering lijkt ons niet slim.

Natuurlijk moeten we ons regelmatig verbijten als we voor de zoveelste keer worden geconfronteerd met de doorzichtige leugens van de voedingsindustrie. De steenovenpizza's waar geen steenoven aan te pas komt, bosvruchtenhagel zonder bosvruchten et cetera... Het makkelijk om die industrie te bestempelen als het grote kwaad en ze voor eeuwig te verketteren. En ja, ze doet veel fout, maar waarom doet ze dat?

Overlevingsstrategie
Eerder deze week hebben we ons kwaad gemaakt over de supermarkten (het CBL) dat naar aanleiding van een vernietigend rapport over de voedselveiligheid van vlees niet wist hoe snel ze de beschuldigende vinger moest uitsteken naar de vleesbranche. Wij vonden dat wat minnetjes en een typisch geval van het eigen stoepje schoonvegen. Maar toch vinden we dat er wel een schuldige valt aan te wijzen.

Het grote probleem is dat de overheid heeft toegestaan dat transparantie onderdeel is geworden van de marketingmix van de voedingsindustrie. Dat is niet de schuld van die industrie, maar van een falende overheid, die toestaat dat op het gebied van voeding bijna niets is wat het lijkt. 'Kipproducten' die voor 25% uit water bestaan met wat varkenseiwit, iets 'een gezonde keuze' noemen omdat het suikerpercentage van 20% naar 18% is teruggebracht, 'met echte kaas' terwijl 97% van de kaasachtige substantie uit een reactorvat komt en alles volstrekt legaal. En oh ja, scharreleieren, het toestaan van preventief gebruik van antibiotica, geen beleid tegen sluipsuiker...

En omdat het goed is voor het rendement kan je het geen enkel bedrijf kwalijk nemen dat ze volop gebruik maken van deze mogelijkheden. Suiker kost vrijwel niets, varkens en kippen die nooit ziek zijn geweest leveren minder kosten op, analoge kaas kost een fractie van wat echte kost en ga zo maar door. Bovendien mag je suggereren wat je wilt als het aankomt op vage zaken als ambachtelijkheid, natuur en gezondheid zolang je binnen de juridische lijntjes blijft. En als jij het niet doet, dan doet de concurrent het wel en dan is het einde oefening voor jou...

We gaan toch zeker niet betuttelen
En we staan erbij en we kijken er naar. En als er al eens een keer iemand opstaat die zegt dat de consument toch echt beschermd moet worden tegen sluipende ziekmakers, dan is het ineens de eigen keuze van die consument en we gaan toch zeker niet betuttelen... Maar waarom is dat bij voeding elke keer weer een issue en bij laten we zeggen een kettingzaag, een video een pakje sigaretten niet? En menen we nu echt dat de doorsnee consument met een bovengemiddeld gezichtsvermogen in staat is een rugetiket te lezen. Weet hij echt dat high glucose corn syrup een suikersoort is die je beter kunt mijden of dat gistextract geen gezonde toevoeging is maar een kunstmatige smaakversterker... En is het geen overheidstaak om te voorkomen dat we straks geen werkzame antibiotica meer hebben of failliet gaan aan te gevolgen van een diabetes-endemie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten