Fairweg

Dit is GEEN boer

Omdat fairtrade zo in de belangstelling staat deze week, omdat onder andere Trouw en de Volkskrant ettelijke kolommen hebben gevuld en ondanks het feit dat ik er al eens een blog aan heb gewijd, toch nog maar een blogje over het unfaire aan fairtrade.

Het lijkt een beetje een zwaktebod om twee keer over hetzelfde onderwerp te schrijven, maar ik denk wel dat het relevant is en daarnaast schrijven serieuze kranten ook vaker over hetzelfde onderwerp - bijvoorbeeld over fairtrade - en als dat dan altijd vanuit een identieke invalshoek geschied gaat iedereen geloven dat het is zoals er geschreven staat...

Daarom gelooft iedereen dat fairtrade gaat over zaken als koffie, cacao, bananen, katoen. Producten uit verre landen, waar boeren en andere mensen het zonder veel twijfel veel slechter hebben dan hun collega's op hogere breedtegraden. Daarom is er ook niet zoiets als fairtrade melk, vlees of groente.

Een chronische schaamroodaandoening
Om de een of andere reden vinden we het heel normaal dat een Nederlandse boer na een seizoen met akkers vol uien blijft zitten omdat hij er maar €0,01 per kilo voor kan krijgen. Een soort eigen-schuld-dikke-bult-sentiment. Omgekeerd vindt men het een schande als een cacaoboer in Ivoorkust geen gegarandeerde prijs krijgt voor zijn ccacaobonen.

Ergens klinkt het toch een beetje alsof we van mening zijn dat de tropische boer geestelijk niet helemaal volgroeid is. De boer in onze contreien daarentegen verdient kennelijk net zoveel compassie als de gemiddelde grootbankier. Ondertussen moet diezelfde boer van alles: hij mag niet spuiten, geen kunstmest gebruiken, moet koeien de wei in sturen, weidevogels laten broeden, slootkanten omvormen tot weelderige natuur, landschapselementen herstellen, wandelaars toelaten, geen herrie maken buiten kantooruren, zijn mest mag niet stinken, hij moet de wegen schoonhouden, snoeihout moet netjes worden versnipperd, varkens moeten kunnen wroeten, kippen lekker kunnen scharrelen, hij mag geen herbiciden gebruiken, geen fungiciden, geen insecticiden, zijn producten moeten smaken als vroeger, maar schoon zijn en mooi en vrij van beestjes en ga zo maar door.

En zodoende zijn uien voor €0,01 per kilo  voor de inkoper van de grootsuper geen enkele aanleiding om zoiets als een chronische schaamroodaandoening van te krijgen. Voor de veeleisende consument is het dus ook geen enkel probleem om kipfilet te kopen die goedkoper is dan kattenvoer en mag melk best goedkoper zijn dan bronwater.

Meer toeval dan bedoeling
En ook zo leuk... biologische keurmerken denken aan alles. Het is het enige keurmerk dat verschillende domeinen bestrijkt. Koop je biologische eieren of kippen, dan weet je dat die dieren hun snavel hebben mogen houden - in tegensteling tot bij door de Dierenbescherming van 1 en 2 sterren voorziene producten... maar biologisch wil niet zeggen dat de boer een faire prijs krijgt. Het kan, want soms is de vraag naar biologisch ineens groter dan het aanbod, maar dat is dan meer toeval dan bedoeling.

Dus misschien een aardig idee om bij een volgende fairtrade week ook eens naar de eigen boeren te kijken, zolang die er nog zijn tenminste, want momenteel stoppen er zes per dag. Wat misschien ook wel een aardig bij-effect is, is dat een boer die een beetje redelijk betaald wordt ook meer aandacht kan besteden aan dierenwelzijn, milieu, natuur etc.