Ongemakkelijke werkelijkheid

Het nare van de werkelijkheid is altijd maar weer die nuance. We hebben hier wel vaker geschreven over irritant ongenuanceerde uitspraken over de hoeveelheid water nodig om een kilo biefstuk te 'produceren'. Dan worden er getallen genoemd van meer dan tienduizend liter en dat klinkt dan heel erg. En als je in een polder woont tussen de koeien en je hebt een keer gezien dat op het moment dat de koeien weer de wei ingaan het waterpeil in de sloten dramatisch zakt, dan kan je je daar wel een voorstelling bij maken.

Maar is dat erg? Dit is dus het ongemakkelijke deel... Nee, want als de koe het niet drinkt, dan wordt het via het gemaal geloosd, de rivier in, naar zee. Bovendien, dat water blijft niet in die koe, anders zou die koe wel erg groot worden. Een klein deel verdwijnt via de melkmachine, het grootste deel komt weer terug in de kringloop. Vandaag verscheen er een stukje op FOODLOG waarin landbouwrekenmeester Vaclav Smil wordt aangehaald, de auteur van het boek Should We Eat Meat? die gehakt maakt van deze populaire aanname.

Smil laat zien dat niet alle water hetzelfde is. Hij stelt dat 90% van het water dat gebruikt wordt om vlees te produceren, 'groen' water is. Groen water is het water dat als regen naar beneden komt. Het laat gras en andere gewassen groeien. Bijna al het groene water dat als regen valt, verdampt ook weer en wordt dus niet werkelijk 'verbruikt'. "Hetzelfde watermolecuul dat eerst mais deed groeien in de Mid-West van de VS voor de varkens in Iowa, kan een paar uur later bijdragen aan de groei van sojabonen in Illinois.. of een week later aan het gras waar de koeien in Wales op grazen", citeert Gates. Volgens een onderzoek naar groen water zijn er voor een kilo rundvlees geen duizenden liters water nodig, maar slechts 44.

Toch kan ook hier wel een kanttekening bij worden geplaatst. De werkelijkheid blijft namelijk voor ongemakken zorgen... De ene koe is de andere niet en het maakt dus nogal wat uit of we te maken hebben met een koe die zowel melk als vlees oplevert en die in een nat gebied leeft of dieren die specifiek voor het vlees worden gehouden, in stallen leven of in droge gebieden. Typische vleeskoeien worden daarbij nogal eens gevoerd met soja dat uit droge gebieden komt en waarvoor de lokale waterhuishouding wordt verstoord. Zoiets geldt ook voor runderen die min of meer vrij op Zuid-Amerikaanse pampa's rondlopen. Dat klinkt allemaal leuk, maar het leidt wel tot een enorme concurrentiedruk tussen de runderen en het overige dieren- en planteleven.

Maar goed al met al durven we wel te stellen dat u met een gerust hart een mooi stukje Nederlands rund kunt eten, tenminste als....