maandag 27 juni 2011

Van beugelbekkies en smachtende Oekraïensen

"Wel zouden we minder preventief antibiotica kunnen inzetten om resistentie tegen te gaan." Zomaar een strofe in een artikel over antibioticamisbruik op een site van een diervoederfabrikant. Overigens betoogt dezelfde man met droge ogen ook nog dat we het probleem ook kunnen oplossen door juist méér antibiotica in te zetten.

'Minder preventief' is volgens mij te vergelijken met 'een beetje zwanger'. Preventief antibioticagebruik heeft namelijk het effect van een wapenwedloop of van beugelbekkies. Je kunt niet achterblijven in de struggle for survival. Vroeger waren er kinderen mét een beugel, nu zijn er kinderen zónder beugel.

De uitzondering is de norm geworden en vice versa. Als je op de huidige huwelijksmarkt een scheef tandje hebt, ben je kansloos. Een beetje over- of onderbeet of een spleetje was vroeger geen punt, maar noopt je nu om maar meteen in te loggen op een site vol smachtende Oekraïensen - die v/h het Socialistisch Paradijs willen ontvluchten.

Zo ook de boer die braaf en op vrijwillige basis minder antibiotica gaat toedienen. Die is gedoemd de struggle of survival te verliezen van zijn collega wiens primaire interesse zijn bankrekening betreft en die dus lekker doorgaat. Het verschil is dat deze struggle om méér gaat dan het voldoen aan een huisje-boompje-beestje norm i.c. een vrouw op de bank.

Daarnaast is de kans groot dat we er niks mee oplossen. Zoveel haarden van MRSA, EHEC en ESBL heb je helemaal niet nodig om rampen te veroorzaken. De EHEC-problemen en de vogelgriep hebben ons inmiddels wel geleerd hoe snel ziektekiemen zich kunnen verspreiden en dat een nauwelijks detecteerbare hoeveelheid al voldoende is.

Kortom, meer dan genoeg redenen om preventief gebruik van antibiotica te verbieden. Gezien het feit dat het de volksgezondheid op grootschalige wijze in gevaar kan brengen, een economische delict is in de vorm van het creëren van een oneigenlijk concurrentievoordeel dient overtreding dan ook te worden beschouwd als een misdrijf van de zwaarste categorie. De huidige voorstellen die de kool en de geit willen sparen zijn in de praktijk simpelweg niet uitvoerbaar én zullen geen enkel effect sorteren, maar daarnaast geven ze aan dat het probleem nog steeds niet serieus wordt genomen door de sector en de overheid/politiek.

Louter toeval

Gisteren werd ik gewezen op een item over antibiotica van een diervoedingsfabrikant. Maar, daarover een andere keer meer. Bedacht me daarbij dat het een merkwaardig toeval lijkt dat Nederland zo hoog scoort als het gaat om veterinaire antibioticaconsumptie en zo laag als het gaat om producten met een geografische oorsprongsbenaming (BOB).

Waar andere landen aan halve telefoonboeken nog niet genoeg hebben, komen wij niet verder dan 9 producten met een Europese erkenning. Voor degene die het niet wil geloven haal ik even de officiële site aan: "Nederland heeft tot nu toe 9 producten met een Europese erkenning: 5 producten die een beschermde oorsprongsbenaming (BOB) hebben, 3 producten met een beschermde geografische aanduiding (BGA) en 1 product met een Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS)."

Negen is toch wel een beetje schamel voor een land dat bol staat van de Goudse stroopwafels, Zeeuwse roomboterbabbelaars en Arnhemse Meisjes. Producten die overigens niet op de lijst voorkomen.

Wat er wel op staat zijn de volgende producten:
-Opperdoezer Ronde (BOB)
-Boeren Leidse met sleutels (BOB)
-Kanterkaas, Kanternagelkaas, Kanterkomijnekaas (BOB)
-Noord-Hollandse Edammer (BOB)
-Noord-Hollandse Gouda (BOB)
-Westlandse Druif (BGA)
-Boerenkaas (GTS)
-Edam Holland (BGA)
-Gouda Holland BGA


De oplettende lezer zal bij de Noord-Hollandse Edammer de wenkbrauwen fronzen, want hebben we soms ook nog een Edam in Zuid-Limburg of Zeeland? Daar is dus sprake van een merkwaardig pleonasme. Noord-Hollandse Gouda vervolgens riekt al helemaal naar fraude en bedrog, maar dan hebben we het nog niet eens over Edam Holland en Gouda Holland. Dat zijn dus kazen die in elke willekeurige Nederlandse fabriek geproduceerd kunnen worden en die niks meer te maken hebben met de omgeving van plaatsen als Gouda en Edam.

Dus eigenlijk zou je het lijstje net zo goed kunnen inkorten tot vijf, waarbij ik de Westlandse druif het voordeel van de twijfel geef en waarbij aangetekend moet worden dat de boerenkaas in de gevarenzone verkeert, want de bond van zuivelbereiders heeft bedacht dat ook deze kaas wel een pasteurisatieproces mag ondergaan. Weg specifieke smaak en weg Europese bescherming - als het aan mij ligt.

Bijna de helft van het lijstje wordt dus ingenomen door fletse fabrieksproducten. Fabrieksproducten die dus meeliften op het sympathieke imago van ambachtelijke, kleine, eerlijke producten. Ik kan me niet voorstellen dat het register daarvoor was bedoeld. Wat ook raar is, is dat bijvoorbeeld Polen er wel in slaagt om gruwelijke margarinebaksels op de lijst te krijgen en wij niet één bakkersproduct op de lijst hebben staan. Geen banketstaaf, geen speculaas, geen weespermop of Fries Dûmpke (of hoe heten die dingen). Maar ook geen jenever uit Schiedam of Goudse kaas uit Gouda c.q. het Groene Hart of die lekker stinkende Limburgse rommedoe.

Hoe dat komt, wordt duidelijk als je kijkt uit wie de adviescommissie van de AGOS bestaat (van de site van de AGOS): De Adviescommissie AGOS is samengesteld uit vertegenwoordigers van de Productschappen, de FNLI en het CBL. Het AGOS is de club die de Nederlandse streekproducten aan hun Europese bescherming moet helpen.

Dat zijn dus grote fabrikanten en grootgrutters en die hebben geen enkele behoefte aan leuke kleine producten in hun schappen. Die zitten echt niet te wachten op Arnhemse meisjes uit Arnhem of Zeeuwse Roomboterbabbelaars uit Zeeland én met roomboter en stel je voor dat de banketstaaf van overheidswege niet meer zou mogen bestaan uit een margarinebaksel met bonenvulling...

Het AGOS is op internet overigens haast niet te vinden. De pagina van het ministerie zelf maakt de bezoeker ook al niet echt duidelijk hoe je een product kunt beschermen en verwijst zelfs niet naar het AGOS.

Het lijkt wel een actief ontmoedigingsbeleid met de belangen van de grootgrutters en grootproducenten in het achterhoofd. Je zou van een overheid in een parlementaire democratie verwachten dat David tegen Goliath wordt beschermd. Maar het lijkt er eerder op de de lobbyisten de agenda bepalen en dus zijn winstmarges en dividenden belangrijker dan culinaire diversiteit of in het geval van antibiotica de volksgezondheid.

woensdag 8 juni 2011

Bij EHEC heb IK de regie

"In Nederland hebben we het zo georganiseerd dat ik de regie heb", zei Schippers. "In Duitsland loopt iedereen zich er tegenaan te bemoeien." Aldus ministers Schippers over de EHEC-uitbraak.

Je moet maar lef hebben. Duitsland de les lezen én aannemen dat de kiezer wat kort van memorie is. Hadden we niet nog een smeulend veenbrandje met betrekking tot het, naar zware criminaliteit neigende, antibioticamisbruik? Had Volksgezondheid daar de regie of ging Bleker daar over? En hoe zat dat ook weer met de Q-koorts? Wogen daar de economische belangen van de geitenhouders niet zo zwaar volgens Landbouw, dat Volksgezondheid maar even moest inbinden?

Zelf vrees ik dat het gezamenlijke optreden van Bleker en Schippers in het antibioticadebat dichter in de buurt van de werkelijkheid komt dan de spierballentaal van vandaag. Hoewel iedereen - met een beetje verstand van zaken - weet dat het huidige beleid inzake het antibioticamisbruik een soort Russische roulette is, wacht onze doorpakkende staatssecretaris op autonome zelfregulering van de sector en kijkt de regisseuze van Volksgezondheid daadkrachtig toe.

Maar goed, het zou best kunnen dat in het gedoogakkoord een paragraaf is opgenomen over EHEC. Zou zomaar kunnen. Het zou van een vooruitziende blik getuigen, van paranormale vermogens ook, maar niets is onmogelijk.

woensdag 1 juni 2011

Scheefeten

Vanmorgen aan de ontbijttafel vroeg ik aan drie jongetjes, wat je moet doen als een tekort is aan goedkope woningen. Het antwoord: meer goedkope huizen bouwen. Lijkt mij dus ook, maar de politiek speelt nog steeds met het idee van maatregelen tegen het scheefwonen zodat mensen die 'te goedkoop' wonen gedwongen worden te verhuizen.

Mij lijkt het een beetje curieus dat een overheid bepaalt hoe mensen hun geld moet besteden en stel nou dat je ineens minder gaat verdienen omdat je plots tweeverdiener af bent, werkloos, arbeidsongeschikt of je geld liever besteed aan goed en lekker eten? Gaan we dat repareren met nieuwe subsidies of ontheffingen en sturen we mensen met een eetliefde naar een her(op)voedingsksamp zodat ze worden genezen van hun aanstellerige gewoonte?

Maar goed, als men dan toch besluit om over te gaan tot maatregelen tegen het scheefwonen... en weer een geweldig en ongetwijfeld uiterst efficiënt ambtelijk apparaat gaat optuigen om na te zien op uitvoering en handhaving, dan kunnen we deze lucide aanpak ook wel toepassen om andere vraagstukken op te lossen...

Ik denk aan het probleem van het scheefeten. Zoals bekend zijn biologische en andere bonafide producten relatief duur omdat de volumes waarin ze worden verkocht klein zijn ten opzichte van minder bonafide producten als junkfood en ander gemaksvoedsel.

Merkwaardig genoeg zijn het niet alleen de mensen met lage inkomens die daarom afzien van biologische of anderszins hoogwaardige producten als roomboter en vlees van de ambachtelijke slager. Regelmatig komt het voor dat mensen met een bovengemiddelde lease-auto en dito hypotheekrentesubsidie ondermodalen de pas af snijden bij het bemachtigen van aanbiedingen in de Lidl, Aldi of Action. Tevens schamen deze lieden zich niet om bij AH het karretje en plein public te vullen met Eurosuperaanbiedingen en ander suspect voer. Voedsel wat toch eigenlijk bedoeld was voor mensen met beperkte inkomens... zo ontstaat dus de situatie dat er voor de minderbedeelden acute tekorten ontstaan aan Aldi-aanbiedingen. De vergelijking met de woningmarkt dringt zich nadrukkelijk op.

Het scheefeetprobleem is makkelijker op te lossen dan het scheefwoonprobleem. Voor de handhaving scholen we het caviapolitiekorps om of bij tot vliegende scheefeetbrigade. Met vergaande bevoegdheden om koelkasten, kofferbakken en winkelwagentjes te inspecteren. Overtredingen leiden tot korting op de hypotheekrentesubsidie en die besparing kan direct worden aangewend om biologische en aderzins duurzame producten te steunen. Op termijn biedt deze aanpak ruimte voor een programma als blik op weg, waar we de scheefteetbrigade tijdens haar zegenrijke werk kunnen volgen.